با راه‌اندازی کانال مالی ایران و اروپا و مکانیزم خرید به روپیه، ایران برای دریافت پول فروش نفت به هند دچار مشکل نخواهد شد.
درآخرین روزهای ماموریت سفیر هند در تهران، همایش «هند، پنجره‌ای فراسوی تحریم‌ها» برای بررسی راه‌های توسعه روابط تجاری ایران و هند در روزهای سخت تحریم در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد. در این نشست که علاوه بر سفیر هند و دبیرکل اتاق بازرگانی، مقامات وزارت امور خارجه و سازمان توسعه تجارت نیز حضور داشتند راه‌های توسعه روابط دو کشور بررسی شد.
در این نشست سوراب کومار، سفیر هند به تفصیل در مورد راه‌های پیش روی توسعه تجارت و برقراری ارتباطات مالی سخن گفت و تاکید کرد با همکاری و رایزنی مقامات دو کشور، راه‌های نقل و انتقال پول از طریق یوکو بانک هند برقرار می‌شود و به این ترتیب ایران میتواند برای خرید کالا و سرمایه‌گذاری در هند با استفاده از درآمدهای نفتی خود اقدام کند. ضمن این که با راه‌اندازی کانال مالی ایران و اروپا بخشی از درآمدهای حاصل از فروش نفت ایران به هند به شکل یورو در اختیار ایران قرار می‌گیرد.
چابهار نماد تجارت دو کشور ایران و هند
در ابتدای این همایش، معاون بین‌الملل اتاق بازرگانی تهران به نقش هند در دوران تحریم‌های غرب علیه ایران اشاره کرد و گفت: روابط دیرینه و تاریخی ایران و هند در حوزه‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی، همواره ضامن توسعه و پایداری مناسبات تجاری دو کشور بوده است و حتی با شروع تحریم‌ها در دولت گذشته ایالات متحده آمریکا، این کشور همواره در کنار دولت و ملت ایران بود و با شروع تحریم‌های اخیر آمریکا نیز، هند هرگز تعامل با ایران را کنار نگذاشته است.
محمدرضا بختیاری، افزود: ایران نباید دلخوش به غرب برای عبور از تحریم‌های پیش رو باشد و احتمال بیشتری دارد که آنچه را می‌خواهیم، در شرق به دست آوریم و کشور هند در این زمینه جایگاه ویژه‌ای برای ایران دارد.
وی سپس به بندر چابهار و پیوند تجاری ایران و هند در این نقطه از کشور اشاره کرد و افزود: چابهار میتواند نقطه تعالی همکاریهای اقتصادی و تجاری دو کشور باشد.
معاون بین‌الملل اتاق تهران با اشاره به معافیت کشور هند از تحریم خرید نفت ایران از سوی دولت ایالات متحده آمریکا، گفت: ما امیدواریم که در دوره تحریم‌ها، تجارت و تعاملات اقتصادی دو کشور ایران و هند محدود به برخی اقلام خاص نشود و به معنای واقعی، هند پنجره‌ای فراسوی تحریم‌ها برای اقتصاد ایران باشد. ایران نیز میتواند، همان‌گونه تاکنون بوده، به عنوان کشور قابل اعتماد و اطمینان تامین‌کننده انرژی هند باشد. ایران قادر است بیش از 200 سال گاز مورد نیاز هند را تامین کند.
بختیاری در ادامه به تجار ایرانی که با بازار هند در همکاری هستند، این توصیه را کرد که با توجه به برخی اختلافات تجاری میان بازرگانان دو کشور، در قراردادهای تجاری میان دو طرف حتما مرکز داوری اتاق تهران را به عنوان نهاد قانونی رسیدگی‌کننده به اختلافات احتمالی بگنجانند.
دوستی پایدار ایران و هند
در ادامه این گردهمایی، دبیرکل اتاق تهران با اشاره به روابط دیرینه ایران و هند در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی عنوان کرد که از هزاران سال پیش، مردمانی از یک نسل، ریشه و نژاد، راهی غرب آسیا شدند. یک ملت در فلات ایران و ملتی دیگر در شبه قاره هند مستقر شدند.
بهمن عشقی با اشاره به تحولاتی که طی قرن‌های اخیر رخ داده و منجر به فراق جغرافیایی ایران و هند شده است، گفت: به‌رغم وقوع این تحولات، ایرانی‌ها و هندی‌ها همچنان خود را هم‌مرز و همسایه می‌پندارند.
دبیرکل اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه هند اکنون به قدرتی بزرگ و فرامنطقه‌ای تبدیل شده است، ادامه داد: دو کشور ایران و هند می‌توانند مکمل اقتصادی و سیاسی یکدیگر باشند. باید این نکته را مورد توجه قرار داد که هند نیز مانند چین نیازمند انرژی است و هرآنچه که دسترسی به انرژی ارزان را برای هند و چین با مانع مواجه کند، مهلک خواهد بود.
او با ابراز تاسف درباب اینکه به‌رغم ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود، ارزش مبادلات ایران و هند از مرز 15 میلیارد دلار فراتر نرفته است، افزود: هند در تحریم‌های گذشته در کنار ایران قرار گرفت و امروز نیز با وجود تحریم‌های گسترده آمریکا علیه ایران در کنار کشور ماست. هندی‌ها دوستان پایدار ما باقی خواهند ماند. امیدوارم در این روند، خرید نفت ایران توسط هند تداوم پیدا کند. کسانی که در شرایط کنونی در کنار ایران هستند، در آینده نیز ایران، آنان را در کنار خود خواهد داشت.
او با بیان اینکه ایران اکنون در صف مقدم مبارزات اقتصادی ترامپ قرار گرفته است، ادامه داد: تحریم‌های گسترده‌ای که این روزها علیه ایران اعمال شده است، علایمی از یک جنگ بزرگ اقتصادی علیه تمدن‌های بزرگ رو به رشد در خود دارد. البته تاریخ نشان داده که این تحریم‌ها نیز خواهد گذشت؛ مانند همه فراز و نشیب‌هایی که ایران و هند در طول قرن‌های گذشته با ظهور افرادی چون اسکندر مقدونی یا حضور امپراطوری بریتانیا در هند از سر گذرانده‌اند.
دبیرکل اتاق تهران با تاکید بر اینکه تحریم‌های کنونی، صرفا علیه ایران اعمال نخواهد شد گفت: هر دو کشور هند و ایران، استقلال‌طلب و آزادی‌خواه هستند و می‌خواهند خودشان برای خودشان تصمیم بگیرند. این در حالی است که با توجه به فشارهای شدید آمریکا مبنی بر اعمال سیاست‌هایش بر تصمیمات اقتصادی هند و ایران، هر دو کشور در یک فراز تاریخی قرار گرفته و باید از این گردنه پر پیچ و خم عبور کنند.
او گفت: ایران و هند جز در یک مقطع تاریخی، مناقشه دیگری با یکدیگر نداشته‌اند. ایران نقش ایجادکننده ثبات را ایفا کرده و به شبه‌قاره هند نیز همین نگاه را دارد. دنیا در مقابل فرهنگ و دموکراسی در هند سر تعظیم فرود می‌آورد و این دموکراسی با همکاری ایران میتواند آثار بزرگی نظیر آنچه در چابهار به وقوع پیوست، رقم بزند. چنانکه آمریکایی‌ها نیز با احتیاط در مورد چابهار تصمیم گرفتند و مدل چابهار میتواند به مدل همکاری ایران و هند تبدیل شود.
او افزود: ایران میتواند ارتباط لجستیکی هند را به شمال و شرق اروپا و جمهوری فدراتیو روسیه برقرار کند. در عین حال ایران مطمئن‌ترین راه تامین انرژی است. اگرچه ایجاد خط لوله صلح به حالت تعلیق درآمده، اما با پیگیری دولت‌های هند و پاکستان قابل اجراست.
بهمن عشقی با بیان اینکه فضای تحریم علیه ایران نه یک تهدید که یک فرصت است، ابراز امیدواری کرد که این نشست، نقطه تقویت همکاری ایران و هند و اتاق‌های تهران و دهلی‌نو برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های اقتصادی دو کشور باشد.
مثلث همکاری‌ها برای تسهیل مناسبات تجاری دو کشور
در ادامه همایش، رییس اداره امور هند در وزارت امور خارجه ایران، این نشست را به فال نیک گرفت و محور سخنان خود را بر روابط دیرینه تاریخی و فرهنگی دو کشور قرار داد.
محمدحسین بنی‌اسدی با اشاره به اینکه روابط ایران و هند به هزاران سال قبل برمی‌گردد گفت: زمانی که قدرتهای کنونی در جهان هنوز سر بر نیاورده بودند، ایران و هند از تمدن و تاریخ بسیار قوی برخوردار بودند و سابقه مناسبات دو ملت به اندازه‌ای قوی و دیرینه است که به‌طور دقیق نمی‌توان شروع آن را مستند کرد.
بنی‌اسدی با اشاره به مشترکات فرهنگی دو کشور تصریح کرد: هر زمانی که ایران و هند همکاری داشته‌اند نتایج و پدیده‌های خوبی به‌وجود آمده است.
رییس اداره امور هند در وزارت امور خارجه، هند را اولین کشوری دانست که بعد از تحریم‌ها علیه ایران، مناسبات بانکی و مالی را با ایران امضاء کرد و به گفته وی اکنون دو کشور به دنبال اجرایی شدن این توافقات هستند. او ضمن ابراز اطمینان از اینکه همکاری تجار هند و ایران میتواند کام تجارت دو کشور را شیرین کند، این پیشنهاد را مطرح کرد که با تشکیل مثلث همکاری‌ها میان اتاق بازرگانی تهران ، اداره امور هند در وزارت امور خارجه و سفارت هند، می‌توان علاوه بر تسهیل در روابط تجاری دو کشور، مناسبات کلان دو طرف را نیز هرس کرد.
وی در پایان از برگزاری جلسه‌ای در چابهار با حضور مقامات ایران، هند و افغانستان طی هفته آینده برای بسط و گسترش مناسبات اقتصادی میان این کشورها از طریق این بندر جنوبی ایران خبر داد.
بانک خصوصی ایرانی در هند شعبه می‌زند
مدیرکل آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت نیز در این همایش، با این توضیح که ایران با 15 کشور جهان در همسایگی قرار دارد، گفت: با توجه به نزدیکی بندر چابهار با بندر کاندلای گجرات هند که کمتر از هزار کیلومتر فاصله این دو بندر است، می‌توان ایران و هند را همسایه یکدیگر دانست.
سیدمجتبی موسویان با بیان اینکه هند از جمله اقتصادهای نوظهور در عصر کنونی است، افزود: این کشور در حال حاضر با نرخ رشد بالای اقتصادی به توسعه خود ادامه می‌دهد و ایران باید از نزدیکی با این کشور نهایت بهره را ببرد.
وی با اشاره به اینکه باید محصولات زیادی در سبد مبادلات تجاری دو کشور قرار گیرد، افزود: همان‌طور که صادرکنندگان چای و برنج از هند این امکان را دارند تا در مناقصات خرید این محصولات در ایران شرکت کنند، دولت هند نیز باید به صادرکنندگان کود اوره ایرانی نیز اجازه مشارکت در مناقصات این کشور را بدهد.
مدیرکل آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت سپس به ادامه همکاریهای یوکو بانک هند با ایران در دوره تحریم‌های کنونی اشاره کرد و خبر داد: به زودی یکی از بانک‌های خصوصی ایران نیز در هند شعبه افتتاح میکند.
موسویان همچنین یکی از زمینه‌های گسترش همکاریهای تجاری میان دو کشور را مبادلات تهاتری عنوان کرد و با اشاره به همکاری مشترک دو کشور در بندر چابهار، افزود: این بندر حتی میتواند محلی باری همکاریهای سه‌جانبه و چندجانبه با کشورهای همسایه از جمله کشورهای شمالی ایران باشد.
وی افزود: همکاریهای اقتصادی دو کشور ایران و هند باید از تجارت صرف خارج شده و به سمت همکاریهای مشترک و ایجاد شرکت‌های مشترک حرکت کند.
موسویان در پایان از تاسیس میز هند در سازمان توسعه تجارت ایران خبر داد و یادآور شد که تجار ایرانی می‌توانند برای ورود به بازار هند از این مرکز استفاده کنند.
وظیفه هند و ایران این است که ارزش مبادلات خود را ارتقا ببخشند
در ادامه این نشست، سوراب کومار، سفیر هند در ایران با نمایش اسلایدهایی، اقتصاد هند و وضعیت تجارت دو کشور را تشریح کرد.
او در ابتدا با بیان اینکه تنظیم قرارداد ترجیحی ایران و هند در مراحل نهایی قرار دارد، گفت: توافق برقراری قرارداد تجارت ترجیحی میان رهبران دو کشور صورت گرفته و باید با پیگیری مقامات دو طرف باید به سرانجام برسد.
کومار در ادامه با اشاره به اینکه گفته می‌شود، نگرش ایران به هند، بیشتر فرهنگی است، بر این نکته تاکید کرد که هند نسبت به 10 سال گذشته بسیار تغییر کرده و میتواند فرصت‌های اقتصادی بسیاری برای ایران ایجاد کند. او سپس به تشریح اقتصاد هند پرداخت و گفت: هند با سرعت به سمت رشد حرکت میکند و متوسط رشد اقتصادی آن طی سه سال گذشته، معدل 7.3 درصد بوده است و پیش‌بینی‌ها بر این است که این رقم به 7.6 درصد افزایش پیدا کند.
سفیر هند در ایران افزود: رتبه ششم تولید ناخالص داخلی از آن هند است و پیش‌بینی می‌شود که کشور ما تا 10یا 15 سال آینده به یکی از سه قدرت اقتصادی در جهان تبدیل شود. اکنون رتبه هند در شاخص سهولت کسب و کار با 23 پله صعود به 77 رسیده است و دولت هند همچنان به دنبال بهبود و تسهیل بیشتر فرآیند‌های کسب و کار است.
او با اشاره به اینکه 26 درصد کالاهای عمده صادراتی هند، کالا و خدمات فنی و مهندسی است، ادامه داد: سهم این اقلام در سبد صادراتی هند به ایران اندک است و ایران در ردیف 29 مقاصد صادراتی هند قرار دارد. اغلب صادرات ما به دبی در امارات متحده عربی است. اما ایران میتواند جایگاه خود را ارتقا ببخشد. در حوزه واردات کالا و خدمات به هند اما، ایران در جایگاه یازدهم کشورهای صادرکننده به هند قرار دارد. هند از ایران، نفت زیادی می‌خرد. اما تجارت کالاهای غیرنفتی ایران و هند چشمگیر نیست.
کومار با بیان اینکه تجارت هند با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بالاست افزود: وظیفه هند و ایران این است که ارزش مبادلات خود را افزایش دهند. برای تجارت کالاهایی که مشمول تحریم نیستند، مکانیزم روپیه با عاملیت یوکوبانک طراحی شده است. من به یوکوبانک اعلام کرده‌ام که اگرچه صرفا یک بانک است اما باید در جهت توسعه تجارت ایران و هند نیز فعالیت کند. اکنون تجارت شامل تحریم‌های ثانویه آزاد است و ما برای تنوع بخشیدن به سبد تجارت دو کشور فرصت داریم. مکانیزم روپیه، چنین است که پول حاصل از فروش نفت در یوکوبانک نگهداری می‌شود. هند روزانه 300 هزار بشکه از ایران نفت خریداری میکند و ارزش آن با احتساب نفت 60 دلاری حدود 540 میلیون دلار در سال خواهد بود. این پول ایران است و ما نمی‌توانیم بگوییم، آن را برای چه هدفی مورد استفاده قرار دهید. البته زمانی که کانال مبادلات پولی اروپا موسوم به SPV راه‌اندازی شود، این پول قابل انتقال به مکان‌های دیگر است. برابر برنامه‌ریزی‌ها مشکلات مکانیزم روپیه تا 10 تا 15 روز آینده برطرف می‌شود.
او کالا و خدمات فنی و مهندسی و دارو را یکی از زمینه‌های مناسب توسعه همکاری دو کشور عنوان کرد و گفت: بیشترین کارخانجات تولید دارو در خارج از آمریکا که دارای تاییدیه FDA را دارا هستند، متعلق به هند است و 2633 محصول در این حوزه توسط FDA مورد تایید قرار گرفته و اکنون به آمریکا صادر می‌شود.
کومار در بخش دیگری از سخنانش گفت: یک مساله در مورد یوکوبانک وجود دارد و آن این است که پولی که برای نفت ایران پرداخت می‌شود به حساب ایران نمی‌رود. در هند وقتی پولی به روپیه باشد، شامل مالیات می‌شود. اکنون بانک مرکزی ایران باید این مساله را حل کند. من برای حل این مساله با مقامات ایران در ارتباط هستم. مبادلات ایران در دو حوزه دارو و کودهای کشاورزی نباید دچار مشکل شود.
قرارداد تجارت ترجیحی دو کشور در حال نهایی شدن است
سفیر هند در تهران همچنین در خصوص تسهیل صدور ویزای این کشور برای تجار ایرانی، گفت: در حال حاضر صدور ویزا برای بازرگانان ایرانی با سرعت قابل انجام است و فعالان اقتصادی می‌توانند بدون مراجعه حضوری به سفارت هند در تهران و به صورت آنلاین درخواست ویزا کنند.
وی افزود: تجار هند نیز قادر هستند تا به صورت آنلاین درخواست ویزا برای ایران داشته باشند و این در حالی است که طبق توافق دولت‌های دو کشور، مهر ویزای ایران در پاسپورت تجار هندی نخواهد خورد.
سوراب کومار با اشاره به اینکه مطالعاتی در سفارت هند در تهران روی فرصت‌های تجاری دو کشور ایران و هند صورت گرفته و کالاهای قابل تبادل میان دو کشور شناسایی شده است، افزود: قرارداد تجارت ترجیحی و قرارداد دو جانبه سرمایه‌گذاری مشترک میان دو کشور در حال نهایی شدن است.
در ادامه این نشست فعالان اقتصادی و اعضای اتاق بازرگانی تهران سوالاتی از سفیر هند، دبیرکل اتاق تهران، رئیس اداره امور هند در وزارت خارجه و مدیرکل آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت درباره مشکلات و موانعی که در تجارت خود را هند دارند بیان کردند که به تفصیل از سوی سخنرانان پاسخ داده شد.
در این نشست همچنین از سوراب کومار سفیر هند در ایران که دوره چهارساله‌اش به پایان رسیده است، تقدیر شد. سوراب کومار در روزهای آتی ایران را ترک میکند و برای ادامه ماموریت خود به سفارت هند در کشور میانمار می‌رود. به این ترتیب هندوستان باید به زودی سفیر تازه‌ای برای حضور و فعالیت در تهران به وزارت امور خارجه معرفی کند. سوراب کومار از سفرای فعال در حوزه اقتصادی و توسعه روابط تجاری ایران و هند بود که بارها و بارها در نشست‌های مختلف در اتاق بازرگانی تهران حضور یافت.
منبع: اتاق تهران
