جلسه ستاد هماهنگی روابط اقتصادی خارجی برای توسعه روابط با هند با حضور معاون اقتصادی وزیر امور خارجه برگزار شد.

  مهدی صفری پس از برگزاری جلسه شورای  هماهنگی روابط اقتصادی خارجی ، با بیان اینکه موضوع این جلسه درباره روابط با هند بود، گفت: یکی از مسائل مهم سرمایه گذاری در چابهار است که این موضوع در حال "رفعِ موانع" است.

وی ادامه داد: مساله بعدی درباره سرمایه گذاری برخی از کشورها در چابهار است که کشورهای همسایه از جمله افغانستان بتوانند شرکت‌های "جوینت ونچر" (مشارکتی) ایجاد و محصولات آن را به کشورهای حوزه خلیج فارس و هند صادر کنند.

 صفری با اشاره به اینکه در جلسه امروز تاکید بر تهاتر با هند صورت گرفت، گفت: هندی‌ها اخیرا تقاضای خرید میعانات داشتند که ما گفتیم به صورت تهاتر این کار را انجام می‌دهیم؛ همچنین ما مقدار زیادی مواد اولیه دارو از هند وارد می‌کنیم که برای این واردات باید ارز مورد نیاز از طریق تهاتر انجام شود.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امورخارجه همچنین رشد صادرات ایران به هند را زمینه ساز تهاتر با این کشور دانست.

 صفری در ادامه با اشاره به اینکه یک "ساپلای کریدیت" (خط اعتباری) هم فراهم شده است افزود: این در زمینه غذا و دارو است که هفته پیش نهایی شد.

وی همچنین تاکید کرد: هند توانست از فرصت چابهار استفاده کند، ما به سرمایه گذاران سایر کشورها هم پیشنهاد کرده ایم که در چابهار سرمایه گذاری داشته باشند؛ چابهار فاصله کمی با پاکستان دارد و ما تلاش داریم این کریدور را هم فعال کنیم.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه درباره میزان تعرفه کالاها در تجارت با هند اظهار کرد : امیدواریم این تعرفه‌ها با توافق انجام شده، بتواند رشد روابط تجاری را فراهم کند.

صفری در ادامه  گفت‌وگو با صدا و سیما درباره عملکرد دیپلماسی اقتصادی در دولت سیزدهم نیز  گفت: ما فقط در تجارت با روسیه رشد ۱۲۰ درصدی داشته ایم که شامل صادرات و واردات می‌شود، درباره قفقاز هم همین گونه است؛ در آسیای مرکزی هم با کشورهایی، چون تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان رشد تجاری داشته ایم؛ علت این رشد هم گسترش ترانزیت است.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امورخارجه با اشاره به اینکه تمرکز ما روی گرفتن پروژه‌های "صدور خدمات مهندسی" هم هست، اظهار کرد : این پروژه‌ها علاوه بر داخل در خارج هم ایجاد شغل می‌کند و اغلب کالاها از ایران به آن جا صادر می‌شود، اما تنها مشکلی که داریم مساله ضمانت پروژه هاست؛ با صندوق ضمانت صحبت کرده ایم که سقف اعتباری خودشان را بالا ببرند و بتوانند این پروژه‌ها را پوشش بدهند که اگر این سقف اعتبار بالا برود، ما می‌توانیم بیش از دو و نیم میلیارد دلار پروژه به عنوان صدور خدمات مهندسی داشته باشیم.

منبع: ایلنا 

درحال‌حاضر بحث بسیار مهم و سیاست دولت در چابهار، برقراری ارتباط قوی با کشورهای همسایه است و ماموریت ما این است که این ارتباطات را با همسایه‌های محصور در خشکی قوی کنیم تا آنها بتوانند از طریق مسیر ایران کالاهای صادراتی و وارداتی خود را جریان دهند و این اعتماد درباره مسیر ایران به صورت چند‌جانبه باید شکل بگیرد تا تجارت کشورمان با کشورهای همسایه رونق پیدا کند.

حدود ۵ سال از امضای موافقتنامه تاسیس دالان تجاری ایران، هند و افغانستان (موسوم‌ به توافقنامه چابهار) می‌گذرد. قرار بود براساس این توافقنامه، چابهار به یک دروازه جدید برای دالان ترانزیتی بین جنوب و شرق و همچنین جنوب به شمال تبدیل شود. همچنین با اتمام راه‌آهن چابهار-زاهدان و اتصال آن به خط ریلی زاهدان-سرخس، بندر چابهار نقطه اتصال بین کشورهای مختلف از جمله هندوستان با افغانستان، کشورهای آسیای میانه، قفقاز تبدیل و به گسترش همکاری‌های منطقه‌ای بین ایران و همسایگانش به‌طور موثر کمک کند.

البته اجرای این توافقنامه با مشارکت و سرمایه‌‌گذاری هندی‌ها می‌توانست به افزایش اشتغال در محور شرق و کسب درآمدهای حاصل از ترانزیت برای ایران هم بینجامد و از سوی دیگر پیشرفت و تسریع در این توسعه، عاملی قدرتمند برای پیشرفت در اجرای توافقنامه‌هایی باشد که ایران با سایر کشورها دارد، ازجمله کریدور جنوب-شمال. توافقنامه کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی جنوب-شمال یا همان نوستراک در ۲۱ سپتامبر ۲۰۰۰ بین ۳ کشور ایران، هند و روسیه منعقد شد که درحال‌حاضر اعضای این کریدور با پذیرش ۱۰ عضو دیگر شامل آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، تاجیکستان، ترکیه، اوکراین، بلاروس، عمان و سوریه افزایش پیدا کرده‌ است.

در این کریدور، بنادر شهید بهشتی و کلانتری می‌توانند به یک گذرگاه مهم برای عبور کالا از جنوب آسیا و هندوستان به افغانستان، آسیای مرکزی و روسیه تبدیل شوند به طوری که گفته می‌شود از طریق کریدور جنوب-شمال، هزینه حمل‌ونقل کالا و کانتینر از کشورهای حوزه اقیانوس هند و جنوب آسیا به روسیه و شمال اروپا ۳۰ درصد ارزان‌تر و چندین روز سریع‌تر از مسیر کانال سوئز است.

با وجود تمام این فرصت‌ها برای چابهار، به‌تازگی به دلایلی شاهد افت جایگاه آن در مسیرهای ترانزیتی، وارداتی و صادراتی بودیم که اختلافات با اپراتور هندی و شرکت ایرانی طرف قرارداد آنها در بندر شهید بهشتی، پیامدهای قطع سرویس‌های منظم و مستقیم خطوط کشتیرانی کانتینری، به روی کار آمدن طالبان در افغانستان و تغییر مواضع این کشور در برابر هند و مسیر ترانزیتی از طریق ایران، تحقق نیافتن برنامه‌های ایران در اتصال ریلی چابهار به شبکه سراسری راه‌آهن از جمله دلایلی هستند که باعث شدند کریدور شمال-جنوب هم به کار چابهار و موافقتنامه دالان تجاری بین ۳ کشور نیاید.

کاهش ۳۶ درصدی عملکرد کانتینری بنادر چابهار

آمار‌های رسمی از بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری چابهار نشان می‌دهند مجموع عملکرد این بنادر با احتساب فرآورده‌های نفتی طی ۷ ماه امسال به ۲۰۶۳۲۵۹ تن رسیده که این عدد در مدت مشابه در سال گذشته ۱۸۴۶۲۸۲ تن بوده است.

هرچند مجموع عملکرد ۷ ماه امسال نسبت به سال گذشته معادل ۱۱ درصد رشد داشته اما این رشد عمدتا به دلیل افزایش تخلیه کالاهای اساسی و صادرات مواد معدنی بوده که مربوط به مبادلات تجاری داخل کشور است و اصالتا حضور و فعالیت اپراتور هندی‌ در بندر شهید بهشتی (که قرار بود چابهار را به شریان عبور مبادلات تجاری بین‌المللی متصل کنند) نقشی در این افزایش ندارد.

در همین حال در بخش فعالیت‌های کانتینری مجموع عملکرد ۷ ماه امسال بنادر چابهار (بندر کلانتری و بندر شهید بهشتی) ۱۲۳۱۴ تی‌ای‌‌یو ثبت ‌شده که این مقدار در مدت مشابه سال گذشته به ۱۹۳۱۶ تی‌ای‌یو رسیده بود و کاهشی ۳۶ درصدی را نشان می‌دهد.

نکته حائز اهمیت در این اعداد و ارقام این است که فعالیت‌های کانتینری که یک شاخص مهم و تاثیرگذار در همکاری موثر بین ایران و هند برای توسعه چابهار در قالب کریدور جنوب-شمال و همچنین توافق سه‌جانبه ایران و هند و افغانستان به شمار می‌رفت، کاهش قابل‌توجهی پیدا کرده و اکنون تنها محدود به تردد موردی کشتی‌های کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به بندر شهید کلانتری شده که کانتینرها را به‌طور غیرمستقیم و از طریق بندر جبل‌علی یا بندرعباس به چابهار وارد یا از آن خارج می‌کنند.

تمام انرژی خود را برای چابهار می‌گذاریم

نباید فراموش کنیم در حالی نگرانی‌ها برای ضعف جایگاه ترانزیتی چابهار وجود دارد که شاهد فعال شدن پیمان‌ها و موافقتنامه‌های متعددی بین کشورهای همسایه در بحث ترانزیت هستیم.

برای مثال، براساس موافقتنامه APTTA که سال ۲۰۱۱ بین افغانستان و پاکستان به امضا رسید، کامیون‌های حامل کالای تجار افغان اجازه دارند تا تولیدات افغانستان را به بازارهای بزرگ هند و چین از طریق بنادر پاکستان (کراچی، بندر قاسم وگوادر) صادر کنند.

موافقتنامه لاجورد از دیگر موافقتنامه‌های ترانزیتی فعال بین کشورهای افغانستان، ترکمنستان، آذربایجان، گرجستان و ترکیه است که این موافقتنامه برای کاهش موانع ترانزیتی و تجاری و توسعه عملیات مشترک گمرکی بین کشورها برای تسهیل دسترسی کشورهای عضو به بازار اروپا امضا شده است.

موافقتنامه «تاپی» هم از دیگر پیمان‌های مهم منطقه به شمار می‌رود که مهم‌ترین خط انتقال انرژی است که از افغانستان عبور و گاز ترکمنستان از مسیر افغانستان به پاکستان و هند منتقل می‌شود. همچنین پروژه گسترده «یک کمربند-یک جاده» که پروژه مشترک دولت چین و پاکستان برای ایجاد دالان اقتصادی چین-پاکستان و با هدف دسترسی غرب چین به اقیانوس هند از طریق بندر گوادر در حال اجراست؛ بنابراین با وجود چنین پیمان‌های محکمی غفلت از بندر چابهار می‌تواند باعث از دست رفتن فرصت‌های بی‌تکراری برای کشورمان باشد.

علی‌اکبر صفایی، مدیرعامل جدید سازمان بنادر و دریانوردی درباره تصمیمات برای ارتقای جایگاه ترانزیتی بندر چابهار و تعیین تکلیف قرارداد با هندی‌ها اظهار کرد: پس از این تمام انرژی خود را برای بندر چابهار می‌گذاریم و هدف دولت سیزدهم تقویت روابط با کشورهای همسایه است.

وی ادامه داد: درحال‌حاضر بحث بسیار مهم و سیاست دولت در چابهار، برقراری ارتباط قوی با کشورهای همسایه است.

 ماموریت ما این است که این ارتباطات را با همسایه‌های محصور در خشکی قوی کنیم تا آنها بتوانند از طریق مسیر ایران کالاهای صادراتی و وارداتی خود را جریان دهند و این اعتماد درباره مسیر ایران به صورت چند‌جانبه باید شکل بگیرد تا تجارت کشورمان با کشورهای همسایه رونق پیدا کند.

شرط ورود به قرارداد ۱۰ ساله با هندی‌ها

این کاهش عملکرد در شرایطی است که اپراتور هندی در بندر شهید بهشتی مصرانه به دنبال تعیین داروی بین‌المللی در قرارداد با ایران است و همین موضوع زمزمه‌هایی از بروز اختلافات را شکل داده اما فرآیند تعیین داروی بین‌المللی و بیان آن در قرارداد اقدام راحتی نیست و علاوه‌بر امضای رئیس‌جمهوری، نیاز به مجوز مجلس دارد.

حال اینکه تا زمانی که داوری بین‌المللی در متن قرارداد اعمال نگردد، هندی‌ها به فاز دوم که همان انتقال از حالت موقت کنونی به قرارداد ۱۰ ساله است، وارد نمی‌شوند و تجهیزات مورد تعهد هم یا وارد نمی‌شوند یا مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، کما اینکه تاکنون ۶ جرثقیلی که هندی‌ها وارد چابهار کرده‌اند، عملیاتی نشده‌ است.

تمام این وقایع در شرایطی رخ می‌دهد که بندر چابهار از موانعی که سایر بنادر ایرانی با آنها در مقوله تحریم‌های بین‌المللی روبه‌رو بودند، به دور بوده و به‌‌طور رسمی از تحریم‌های ایالات متحده مستثنا شده است. اما ظاهرا این امتیاز خاص نیز کمکی به وضعیت عملکردی بندر چابهار نکرده 

است.

فرهاد منتصر کوهساری در زمانی که مسئولیت معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر را برعهده داشت، درباره علت استفاده نکردن از تجهیزات بندری که اپراتور هندی به چابهار وارد کرده‌ به ایلنا گفت: واردات و استفاده از تجهیزات جدید از جمله ۶ جرثقیلی که اپراتور هندی آنها را به بندر شهید بهشتی آورده در قرارداد موقت دیده نشده‌ و استفاده از این تجهیزات جزو تعهدات اپراتور هندی در قرارداد ۱۰ ساله در قالب ۸۵ میلیون دلار سرمایه‌گذاری است. 

وی ادامه داد: اپراتور هندی زودتر از عملیاتی شدن قرارداد ۱۰ ساله برای واردات این تجهیزات اقدام کرده و درحال‌حاضر برای استفاده از این تجهیزات زودتر از موعد مقرر، باید مدلی مالی قرارداد موقت اصلاح شود و این اقدامات زمان‌بر خواهد بود. 

کوهساری درباره علت تاخیر در ورود به قرارداد ۱۰ ساله با هندی‌ها اظهار کرد: باید مصوبه‌ای از دولت باشد که اجازه دهد با آنها قرارداد BOT (ساخت و بهره‌برداری توسط سرمایه‌گذار هندی و انتقال مجموعه به سازمان بنادر در پایان دوره) ببندیم و همچنین نیاز است مجلس اجازه دهد مسئله داوری بین‌المللی به قرارداد با اپراتور هندی اضافه شود که هنوز این مجوز داده نشده است. 

وی افزود: البته این مجوز به امضای رئیس‌جمهوری وقت رسیده اما در نهایت باید در مجلس شورای اسلامی تصویب شود که ممکن است تا چندین ماه به طول بینجامد. 

اما بهروز آقایی، مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان علت استفاده نکردن از ۶ جرثقیل را عدم نیاز به آنها با توجه به میزان عملکرد تخلیه و بارگیری عنوان کرد.

براساس گفته وی، فعلا عملکرد این بندر به اندازه استفاده از این تجهیزات نیست اما در نهایت این جرثقیل‌ها متعلق به بندر چابهار است و قرار نیست با هر میزان عملکردی این تجهیزات جدید را زیر ترافیک بار ببریم. 

وی تاکید کرد: وقتی به ظرفیت عملکرد ۱۵ میلیون تن در سال برسیم، تجهیزات جدید از جمله جرثقیل‌ها در بندر شهید بهشتی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ البته این تجهیزات جدید نقش پشتیبان را دارند، به این معنا که اگر یکی از جرثقیل‌ها نیاز به تعمیر داشت و مشکلی پیش آمد به‌سرعت جرثقیل جدید جایگزین خواهد شد.

سخن پایانی

۵ سال پیش ایران، هند و افغانستان توافقنامه راهبردی تاسیس دالان حمل‌و‌نقل و گذر بین‌المللی موسوم به «موافقتنامه چابهار» را امضا کردند. براساس آن مقرر شد بندر چابهار به مرکز منطقه‌ای ترانزیت، انرژی و تجارت تبدیل شود. 

توسعه بندر شهید بهشتی چابهار برای کشورهای آسیای‌میانه، هند، افغانستان و بسیاری از کشورهای اروپایی اهمیت فراوانی دارد زیرا این بندر از نظر موقعیت جغرافیایی یکی از بهترین‌ مسیرهای ترانزیتی را فراهم می‌آورد. در این میان، با عملیاتی شدن این توافقنامه، پیوند تجاری در جنوب ایران شکل گرفت. مقامات ایرانی معتقدند درحال‌حاضر شرایط مناسب برای سرمایه‌گذاری در این بندر مهیا شده و شرکت‌های داخلی و خارجی می‌توانند از این فرصت جدید استفاده کنند؛ موضوعی که مقامات دو کشور هند و افغانستان نیز بر آن تاکید دارند و از ترغیب سرمایه‌گذاران کشورشان برای سرمایه‌گذاری در بندر چابهار خبر داده‌اند.

 توافقنامه سه‌جانبه ایران، هند و افغانستان، در عمل نقشه ژئوپلیتیک جنوب آسیا را تغییر خواهد داد؛ به‌ویژه با معاف شدن بندر چابهار از دور جدید تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، این فضا برای کشور فراهم می‌شود تا جذب سرمایه‌گذاری خارجی را در این منطقه افزایش دهد.

منبع: ایلنا

 ایران با ارائه پیشنهادی به هند اعلام کرده است که دهلی نو می‌تواند با سرمایه گذاری در بندر جاسک از آن به عنوان یک پایگاه ذخایر راهبردی نفت استفاده کند و با احداث خط لوله گاز نیاز روز افزون خود را به انرژی تامین کند.

جاسک دارای توانمندی‌های اقتصادی، نظامی و جهانگردی قابل توجه است. از دیگر نقاط قوت این شهرستان می‌توان به وجود سواحل مناسب، بسترهای عالی برای ترانزیت و کریدور بین المللی و منطقه‌ای و دسترسی به آب‌های آزاد از لحاظ عمق آبی که امکان پهلوگیری کشتی‌های پهن پیکر را دارد، اشاره کرد.
از سویی دیگر موقعیت استراتژیک جاسک حائز اهمیت است چرا که بین سه تنگه مهم هرمز، باب المندب و مالاگا واقع شده است و یک سوم تجارت جهانی در این منطقه صورت می‌گیرد.
پیشنهاد سرمایه گذاری هند در بندر جاسک توسط سفیر ایران در جریان یک میزگرد با موضوع آینده روابط ایران و هند مطرح شد. این میز گرد در هفته جاری و از سوی بنیاد «تیلوتاما» در هند برگزار شد.
نشریه «اکونومیک تایمز» در این خصوص نوشت: سفیر ایران با اشاره به اهمیت بندر جاسک اعلام کرد تهران از سرمایه گذاری هند و چین در بخش انرژی این بندر استقبال می‌کند.
وی همچنین پیشنهاد داد که هند می‌تواند ذخایر استراتژیک نفتی در این بندر احداث کند و با ساخت خط لوله انتقال گاز از مبداء بندر جاسک امنیت انرژی خود را حتی با وجود اختلال‌های احتمالی در زنجیره تامین انرژی تضمین کند.
علی چگنی با اشاره به قوت گرفتن احتمال لغو تحریم‌های ایران در آینده‌ای نزدیک و پس از پایان مذاکرات برجام گفت: فرصت‌های زیادی برای هند برای سرمایه گذاری در بخش انرژی ایران وجود دارد.
سفیر ایران همچنین از هندی‌ها برای سرمایه گذاری در منطقه آزاد تجاری بندر چابهار دعوت کرد و به ظرفیت کریدور حمل و نقل چهارجانبه ایران، هند، افغانستان و ازبکستان برای اتصال آسیای جنوبی و مرکزی از طریق بندر چابهار اشاره کرد.
ایران، هند و ازبکستان یک توافق سه جانبه برای استفاده از بندر چابهار امضا کرده اند. هند و ایران در توافقی جداگانه با افغانستان، از بندر چابهار برای گسترش تجارت میان خود استفاده می‌کنند. بندر چابهار نقش مهمی در تضمین منافع هند در افغانستان ایفا می‌کند.
دکتر علی چگنی همچنین پیشنهاد داد که هند می‌تواند پروژه‌های ساخت کارخانه‌های پتروشیمی و کودشیمیایی را در منطقه آزاد تجاری چابهار چه به صورت مستقل یا همکاری با شرکت‌های ایرانی اجرا کند.
هند به دنبال گسترش فعالیت‌ها در بندر چابهار است و قصد دارد در سال جاری دو جرثقیل سنگین دیگر به این بندر منتقل کند. در اوایل سال جاری میلادی، دهلی نو دو جرثقیل به بندر چابهار منتقل کرد. این کشور همچنین قصد دارد دو جرثقیل ریلی نیز برای چابهار خریداری کند.
از جمله طرح‌های هند و ایران، اتصال بندر چابهار به کریدور بین المللی حمل و نقل شمال جنوب با هدف گسترش تجارت با روسیه و آسیای مرکزی است.

منبع: ایرنا 

نایب رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند اظهار داشت:‌ به علت تشدید تحریم در یک سال گذشته، هند دیگر از ما نفت نخرید و پول ایران که در مقابل آن کالا وارد می‌کردیم به اتمام رسید.

پرهام رضایی در مورد اعلام وزارت دارایی هند مبنی بر کاهش 58 درصدی صادرات این کشور به ایران طی سه ماه گذشته اظهار کرد: این موضوع دو علت اساسی داشته است. یکی از علت‌های؛ رشد کرونای هندی  و تاثیرگذاری بر اقتصاد این کشور است.

وی افزود: موضوع تاثیرگذار دیگر تراکنش‌های مالی بین ایران و هند است. ما در این کشور روپیه نداریم و به همین علت سطح تجاری دو کشور کاهش پیدا کرده است. ما پول بلوکه شده در این کشور نداشتیم بلکه به خاطر فروش نفت به هند، در بانک‌های این کشور روپیه داشتیم، از آنجا که دیگر فروش رسمی نفت به هند از طرف ایران وجود ندارد دیگر پولی در آنجا پولی هم نداریم.

رضایی در ادامه اضافه کرد: کاهش صادرات هند به ایران در مورد کلیت کالاها است و بحث یک کالای خاص مطرح نیست. اقلامی مانند مواد اولیه، ماشین‌آلات، محصولات نساجی و... از هند وارد می‌شد که در مورد همه آنها کاهش دیده می‌شود.

وی همچنین یادآور شد: به علت تشدید تحریم در یک سال گذشته، هند دیگر از ما نفت نخرید و پول ایران که در مقابل آن کالا وارد می‌کردیم به اتمام رسید.

نایب رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند در پاسخ به سوالی در مورد تبادلات بانکی دو کشور گفت: در هند دو یوکوبانک و idbi bank با ایران کار می‌کنند. ما می‌توانیم از طریق این دو بانک نیازهای خود را تامین کنیم اما به شرط اینکه منابع مالی داشته باشیم، اگر منابع مالی نداشته باشیم بانک کاری نمی‌تواند کند.

وی همچنین در مورد مذاکرات وین خاطرنشان کرد: اگر مذاکرات وین به نتیجه برسد حتما در بلندمدت تاثیر خود را خواهد گذاشت اما فعلا تاثیری نگذاشته است. اما در بلندمدت تحریم‌ها باید برداشته شود تا شرکت‌های کوچک و متوسط بتوانند با هم کار کنند.

منبع: ایلنا 

زیر بنادر و کشتیرانی هند در دیدار با سفیر کشورمان تاکید کرد؛ هند در ایفای تعهدات خود برای توسعه بندر چابهار کاملاً جدی است.

وزیر بنادر و کشتیرانی هند تاکید کرد: هند در ایفای تعهدات خود برای توسعه بندر چابهار کاملاً جدی است.
«منسوخ مانداویا» وزیر کشتیرانی، بنادر و آبراه‌های هند در دیدار با سفیر جمهوری اسلامی ایران درباره همکاری میان دو کشور در حوزه بنادر و دریانوردی و اقدامات انجام شده برای تحقق این فرصت‌ها به ویژه در بندر چابهار گفتگو کردند.
این مقام هندی با اشاره به همجواری و مناسبات بسیار خوب دو کشور در ادوار تاریخی از توسعه همکاری‌ها در دوره کنونی به ویژه از طریق بندر چابهار استقبال و بر اراده دولت هند برای انجام تعهدات خود در این رابطه تاکید کرد.
وزیر کشتیرانی، بنادر و آبراه‌های هند با اشاره به نظرات شرکت کنندگان در رویداد "روز چابهار" که 14 اسفند به صورت مجازی و به میزبانی کشورش برگزار شد، توسعه این بندر را مسیری مناسب برای ترانزیت کالا به افغانستان و آسیای میانه دانست و علاوه بر آن از امکان برقراری خطوط کشتیرانی مسافری میان چابهار و بنادر هند استقبال کرد.
وی ضمن اشاره به مراجعه برخی شرکت‌ها برای مشارکت در سرمایه گذاری‌های بندر چابهار، برای بازدید از این بندر همراه هیاتی از تجار و کارآفرینان هندی در آینده نزدیک ابراز تمایل کرد.

منبع: آریا

نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و هند اظهار داشت:‌ با توجه به اینکه آمریکا کلیه بانک‌های ایران را یک ماه پیش تحریم کرد، بانک یوکو هم بخشنامه‌ای داده، اما معلوم نیست اجرایی شود.

پرهام رضایی در مورد بخشنامه یوکو بانک هند مبنی بر قطع همکاری با ایران از 22 نوامبر اظهار داشت: اقدام این بانک در رابطه با لیست تحریم‌هایی بوده که امریکا در نظر گرفته و کل بانک‌های ایران را تحریم کرده بود. بانک یوکو چند هفته پیش چنین نامه‌ای را صادر کرده اما با توجه به تغییرات سیاسی که در آمریکا اجرا شده، مشخص نیست این نامه عملی شود یا خیر. ممکن است روند تغییر کند.

وی افزود:‌ با توجه به اینکه آمریکا کلیه بانک‌های ایران را یک ماه پیش تحریم کرد، بانک یوکو هم چنین بخشنامه‌ای داده، اما معلوم نیست اجرایی شود. در گذشته هم سابقه داشته که چنین بخشنامه‌های صادر شده اما عملی نشده است.

رضایی با اشاره به حجم مبادلات ایران از این بانک تصریح کرد: اگر این اتفاق قبلا می‌افتاد، به خاطر فروش نفت به هند این اتفاق تاثیر بسزایی داشت چراکه پول نفت ایران از طریق یوکو بانک منتقل می‌شد اما از آنجا که در شش ماه تا یک سال گذشته فروش نفت ما به هند بسیار کاهش پیدا کرده؛ پول زیادی در بانک یوکو نداشتیم که تاثیرگذار باشد.

وی با اشاره به مسیرهای دیگر مبادلاتی گفت: با توجه به راه‌های دیگر مبادلاتی که وزارت صمت اعلام کرده مثل واردات در مقابل صادرات به نظر نمی‌رسد، تاثیر زیادی داشته باشد.

پرهام رضایی در مورد سرنوشت پول‌های ایران در بانک یوکو خاطرنشان کرد: پول ایران در این بانک بلوکه نمی‌شود و می‌تواند برای مصارف دارویی و غذایی استفاده شود.

وی گفت: پیش از این بیشتر مبادلات ما با هند از طریق بانک یوکو بوده، بطوری که بین 60 تا 70 درصد مبادلات وارداتی ما از طریق این بانک صورت می‌گرفت.

منبع: ایلنا

اتاق بازرگانی تهران با همکاری اتاق بازرگانی و صنعت پی‌اچ‌دی هند و سفارت‌خانه‌های دو کشور در یک وبینار برای توسعه روابط تجاری دو کشور، جمع زیادی از فعالان اقتصادی بخش خصوصی را گرد هم آورده و امکان مذاکرات دوجانبه را فراهم کردند. در این رویداد آنلاین دو طرف بر توسعه همکاری‌های بانکی و برقراری مکانیزم تهاتر تاکید ویژه‌ای داشتند.

وبینار «توسعه همکاری‌های اقتصادی ایران و هند، چالش‌ها و فرصت‌ها» با حضور رئیس اتاق بازرگانی تهران تهران، سفیر هند در تهران، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و هند و نماینده یوکو بانک هند، در محل اتاق بازرگانی تهران برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، این دومین وبینار تخصصی مرتبط با تجارت کشور ایران و هند است که طی دو هفته اخیر توسط اتاق بازرگانی تهران و نهادهای بخش خصوصی هند برگزار می‌شود.

در این وبینار که با همکاری اتاق تهران و اتاق بازرگانی و صنایع PHD هند و مشارکت سفارت دو کشور و برگزار شد، پس از سخنرانی مقامات بخش ‌خصوصی و دولتی دو کشور و تاکید بر تقویت مناسبات و طرح برخی راه‌حل‌ها برای توسعه آن، مدیران شرکت‌ها و بازرگانان دو طرف برای رسیدن به توافقات تجاری به گفت‌و‌گو با یکدیگر نشستند.

رئیس اتاق بازرگانی تهران در این رویداد آنلاین، پیشنهاد راه‌اندازی شعبه‌ای از یوکوبانک هند در بندر چابهار برای تداوم فعالیت‌های تجاری شرکت‌های دو کشور را مطرح کرد. مسعود خوانساری با اشاره به اینکه چابهار می‌تواند دروازه صادرات ایران و هند به بازار اوراسیا، افغانستان و سایر کشورها باشد، استفاده از ارز ملی دو کشور در تبادلات مالی، پرهیز از اعمال مالیات مضاعف و همچنین برقراری هرچه سریع‌تر موافقت‌نامه تعرفه ترجیحی میان دو کشور را از جمله راهکارهای تقویت و گسترش همکاری‌های اقتصادی ایران و هند عنوان کرد.

رئیس اتاق بازرگانی تهران، نبود کانال مالی و بانکی میان ایران و هند را دلیلی بر کُندی در روابط تجاری دو کشور عنوان کرد و استفاده از مکانیزم تهاتر را روشی مناسب برای توسعه هرچه بیشتر روابط بازرگانی دو طرف دانست. خوانساری همچنین در این وبینار به آمادگی اتاق تهران برای ادامه مذاکرات با همتای خود در دهلی‌نو و یافتن راهکارهای توسعه‌ای در مناسبات اقتصادی دو کشور اشاره کرد.

همچنین ابراهیم جمیلی، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و هند، در این وبینار، با اشاره به شیوع ویروس کرونا در جهان و اخلال رخ داده در محیط اقتصاد جهانی، برگزاری چنین رویدادهای مجازی برای حفظ روابط اقتصادی و دست‌یابی به راهکارهای نوین توسعه‌ای را ضروری دانست و یادآور شد که اتاق بازرگانی مشترک ایران و هند برای کمک به شرکت‌ها و تجار دو کشور در راستای تقویت همکاری‌ها آمادگی کامل دارد.

وی با اشاره به شرایط تحمیلی بر اقتصاد و تجارت خارجی ایران از محل تحریم‌ها، برقراری نظام تهاتر کالا میان ایران و هند را یکی از راه‌حل‌های حفظ مناسبات عنوان و اظهار امیدواری کرد که موافقت‌نامه تجارت ترجیحی میان دو کشور که مدتی طولانی است بر زمین مانده، اجرایی شود. ابراهیم جمیلی همچنین تاسیس شرکت‌های مشترک میان تولیدکنندگان ایرانی و هندی در سرزمین اصلی دو کشور یا در مناطق آزاد تجاری، از جمله در چابهار را یکی از راهکارهای تقویت همکاری‌ها دانست.

احیای مناسبات با تاسیس شعب بانک‌ها

سفیر ایران در دهلی‌نو نیز در این رویداد مجازی، تلاش برای اجرای موافقت‌نامه تجارت ترجیحی میان دو کشور را گامی بلند برای توسعه همکاری‌ها عنوان کرد و یادآور شد که در این رابطه، سفارتخانه‌های دو کشور تمام تلاش خود را خواهند کرد.

علی چگینی در عین حال، برقراری مکانیزم تهاتر کالا میان ایران و هند را ضروری دانست و در این رابطه تصریح کرد که بانک‌های دو کشور باید شرایط برقراری این فرصت را فراهم کنند. وی همچنین با اشاره به تلاش‌ها برای تاسیس شعبه‌ یکی از بانک‌های ایران در هند، راه‌اندازی شعبه بانک هند در بندر چابهار را فرصتی برای احیای مناسبات اقتصادی دو کشور عنوان کرد که باید از سوی دهلی‌نو به طور جدی در دستورکار قرار گیرد. سفیر ایران در هند همچنین، بر استفاده از ظرفیت‌ مناطق آزاد دو کشور در راستای برقراری تولید مشترک میان تولیدکنندگان دو طرف تاکید کرد.

توسعه همکاری‌ها از مسیر بنادر تجاری دو کشور

سفیر هند در تهران نیز طی سخنانی، شرکت‌ها و تولیدکنندگان کشور متبوعش را به بازدید از بندر چابهار و آشنایی نزدیک با فرصت‌های تجاری این منطقه دعوت کرد و گفت: بندر چابهار از اهمیت بالایی برای همکاری‌های اقتصادی دو کشور برخوردار است و از این منطقه می‌توان به بازارهای شمال دریای خزر و شرق اروپا دست یافت.

گدام دارمندرا، در عین حال یادآور شد که صادرکنندگان ایرانی نیز می‌توانند از طریق بندر چابهار به بنادر متناظر آن در هند دسترسی یابند و فعالیت اقتصادی خود را توسعه دهند. وی از پیشنهاد رئیس اتاق تهران برای تاسیس شرکت‌های مشترک میان دو کشور استقبال کرد و با اشاره به پیش‌بینی بانک جهانی از بازگشت رشد اقتصادی به ایران طی سال آینده میلادی، گفت: با همکاری اتاق‌های بازرگانی دو کشور و همراهی و مساعدت بخش‌های دولتی دو طرف، باید زنجیره تامین پایدار میان دو کشور ایجاد کرد.

همچنین سنجای آگاروال رئیس اتاق بازرگانی و صنایع PHD هند در سخنانی، با اشاره به اینکه ایران دومین تامین‌کننده بزرگ انرژی هند است، از آمادگی این اتاق برای کمک به راه‌حل‌های توسعه‌ای در تبادلات و همکاری‌های اقتصادی و تجاری دو کشور خبر داد.

در ادامه این وبینار و پس از سخنرانی مقامات دو کشور، فعالان اقتصادی و تجار دو کشور از حوزه‌های پزشکی، دارویی،‌ لاستیک و پلاستیک، ماشین‌آلات الکتریکی،‌ لوازم خانگی، محصولات غذایی،‌ شیمیایی، سرامیک،‌ نساجی، رنگ و رزین،‌ کاغذ و مقوا،‌ لوازم بهداشتی، خودرو و موتورسیکلت مذاکرات دو جانبه خود را از طریق پلتفرم مجازی ایجاد شده، آغاز کردند. با توجه به حجم بالای استقبال فعالان اقتصادی دو کشور از این وبینار، مذاکرات فعالان اقتصادی دو روز ادامه خواهد داشت.

نشریه هندی "فایننشال اکپرس" هند روز پنجشنبه، سفر دو مقام ارشد هند به ایران در مدت یک هفته را نشان دهنده اهمیت تهران برای هند در دست یابی به صلح و ثبات در منطقه و همچنین گسترش روابط با افغانستان و آسیای مرکزی خواند و بر نقش میانجی گری این بین هند و چین تاکید کرد.

در این گزارش آمده است: سفر دو وزیر برجسته هند به تهران در عرض یک هفته از اهمیت برخوردار است. موقعیت ایران در منطقه مهم است و در شرایط فعلی، ایران می‌تواند به عنوان یک نیروی میانجی میان هند و چین نقش ایفا کند.

اهمیت این دیدارها که ابتدا توسط راجنات سینگ وزیر دفاع و سپس اس جایشانکار وزیر امور خارجه این کشور و در میان اجلاس سازمان همکاری شانگهای در مسکو انجام شد، غیر قابل انکار است. 

سابرامانیام جایشانکار وزیر امور خارجه هند روز سه شنبه در یک پیام توییتری، دیدار خود با محمد جواد ظریف همتای ایرانی اش در تهران را مثبت و سازنده توصیف کرد. 
جایشانکار در پیام خود گفت: یک دیدار سازنده با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در طول توقف در تهران داشتم. 
وی افزود: در این دیدار ما در مورد همکاری‌های دوجانبه گفت و گو کردیم و تحولات منطقه‌ای را بررسی کردیم. من از محمد جواد ظریف برای مهمان نوازیش تشکر می‌کنم. 
محمد جواد ظریف در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: "با وزیر خارجه هند درباره گسترش روابط دوجانبه و تجارت مذاکره کرده و در خصوص مسائل مهم منطقه‌ای به تبادل نظر پرداختیم". 
ظریف تصریح کرد: "از میزبانی همتای هندی‌ خود، سابرامانیام جایشانکار برای گفت وگوی امروز در تهران خرسندم. ما درباره گسترش روابط دوجانبه و تجارت مذاکره کرده و در خصوص مسائل مهم منطقه به تبادل‌نظر پرداختیم و تعامل فعال با همسایگان، اولویت اصلی ماست". 
سازمان همکاری شانگهای طی یک دهه گذشته به عنوان یک گروه مهم از کشورها ظهور کرده است. این سازمان به رهبری چین و روسیه برای گردهم آوردن کشورهای آسیای میانه تشکیل شده است. هدف هند از پیوستن به این گروه، گسترش تعامل با کشورهای آسیای میانه و مشارکت در توسعه آن‌ها از طریق افزایش تجارت و بازرگانی بود. 
هند برای دسترسی به آسیای میانه و افغانستان همیشه به روابط خود با ایران اعتماد کرده است. عضویت در سازمان همکاری شانگهای (ایران هم اکنون به عنوان ناظر در این گروه قرار دارد)، همراه با روابط خوب با تهران و ایجاد پیوندهای اقتصادی از طریق مسیرهای ارتباطی، گزینه‌ای منطقی برای تقویت رد پای هند در منطقه بوده است. 
در زمینه افغانستان، ایران نقش برجسته‌ای در ایجاد صلح و ثبات در افغانستان داشته است. این کشور همچنین نقش مهمی در گفت وگوهای صلح افغانستان و طالبان و روند آشتی ملی در این کشور ایفا خواهد کرد. هند قطعاً هنگام تعامل با ایران این موضوع را از مد نظر دور نداشته تا بتواند ارتباط خود با افغانستان و مردم آن را حفظ کند. 
از نظر هند ارتباط با آسیای میانه و افغانستان از طریق چابهار بسیار مهم است. این کشور متعهد به سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیون دلاری در چابهار شده است. در این راستا، فعالیت‌ها در بندر چابهار بدون مانع ادامه داشته و بعید است که فعالیت این بندر در آینده تحت تاثیر قرار گیرد. 
یکی از اهداف مهم و مشترک هند و چین در سیاست خارجی آن‌ها دست یابی به پروژه‌های ارتباطی است. از این نظر، ایران یک بازیگر اصلی با نقشی محوری برای هر دو کشور محسوب می‌شود که می‌تواند دستیابی به اهداف فوق را میسر کند. 
ابتکار عمل هند در ارتباط با ایران، صداقت دهلی نو در تعامل با این کشور را می‌رساند. ایران نیز به نوبه خود باید به امتیازات گسترش روابط با هند پی ببرد. یک رابطه ثابت و متعادل به نفع هر دو کشور است. 
در مورد سازمان همکاری شانگهای، ایران در معرض دست یابی به عضویت دائم این سازمان است و هند از عضویت ایران حمایت می‌کند. رهبری چین در این سازمان، به هر سه کشور یک فرصت را می‌دهد تا به صورت مشترک در راستای افزایش نقش و اهمیت سازمان همکاری شانگهای قدم بردارند.

منبع: ایرنا

فرصت‎های پیش روی همکاری ایران و هند با حضور سفیر سابق هند در ایران بررسی شد. در این نشست ابراهیم جمیلی رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند بر ضرورت همکاری بانکی و تهاتری میان تجار ایرانی و هندی تاکید کرد.

صبح امروز در نشستی با حضور ﺷﺮی دی‌پی ﺳﺮﻳﻮاﺳﺘﺎوا  سفیر سابق هند در ایران، ابراهیم جمیلی رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند، سید حسین سلیمی رئیس انجمن سرمایه‌گذاری‌های مشترک ایرانی و خارجی و جمعی از فعالان بخش خصوصی ایرانی و هندی، فرصت‌های پیش روی همکاری بخش خصوصی دو کشور بررسی شد.

ابراهیم جمیلی در این نشست ضمن خوش‌آمدگویی به سفیر پیشین هند در ایران و هیات همراه، گفت:  آقای ﺳﺮﻳﻮاﺳﺘﺎوا  چندین سال در ایران زندگی کردند و از نزدیک با توانمندی‌ها و تولیدات ایران به‌خوبی آشنا و به این نکته واقف هستند که ایران همیشه در تحریم‌ها نخواهد بود. در شرایط سختی که به‌واسطه اعلام تحریم‌ها به وجود آمده اما شاهدیم که بندر چابهار معاف از تحریم‌ها به فعالیت ادامه می‌دهد.

او در ادامه با تأکید بر نقش بندر چابهار در ترانزیت کالا در منطقه افزود: توسعه روابط اقتصادی ایران و هند در  گروی بهره‌مندی از فرصت‌های پیش روی همکاری دو کشور و برنامه‌ریزی دقیق است. از طرفی لازم است تا طرف‌های هندی هم مانند ایرانی‌ها برای توسعه تجارت با ایران، تمایل و علاقه‌مندی نشان دهند.

جمیلی همچنین ابراز امیدواری کرد تا تشکیل منطقه صنعتی ایران و هند در چابهار شکل عملیاتی به خود گیرد.

جمیلی خاطرنشان کرد: فعالان اقتصادی خارجی به‌خوبی آگاهند که تجارت با هیچ کشوری اندازه ایران پر سود نخواهد بود. در همین مقطع زمانی ایران انرژی موردنیاز چین را باقیمتی که رقابتی‌تر از قیمت جهانی است، تأمین می‌کند. چرا هندی‌ها از این فرصت به نفع خود بهره نبرند؟

رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند همچنین با اشاره به توافقات صورت گرفته میان روسای بانک مرکزی ایران و هند افزود: احتمال کاهش مشکلات بانکی با توجه به توافقات صورت گرفته بیشتر شده است. ضمن اینکه تهاتر کالا باید با جدیت پیگیری شود تا صادرکنندگان بتوانند ارز خود را به‌راحتی به واردکنندگان انتقال دهند.

جمیلی همچنین تصریح کرد: آمار واردات هند گویای این نکته است که ایران می‌تواند بسیاری از کالاهایی را هند از کشورهای دیگر تأمین می‌کند، با قیمت پایین‌تر و کیفیت بالاتر فراهم کند.