با راه‌اندازی کانال مالی ایران و اروپا و مکانیزم خرید به روپیه، ایران برای دریافت پول فروش نفت به هند دچار مشکل نخواهد شد.

درآخرین روزهای ماموریت سفیر هند در تهران، همایش «هند، پنجره‌ای فراسوی تحریم‌ها» برای بررسی راه‌های توسعه روابط تجاری ایران و هند در روزهای سخت تحریم در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد. در این نشست که علاوه بر سفیر هند و دبیرکل اتاق بازرگانی، مقامات وزارت امور خارجه و سازمان توسعه تجارت نیز حضور داشتند راه‌های توسعه روابط دو کشور بررسی شد.

در این نشست سوراب کومار، سفیر هند به تفصیل در مورد راه‌های پیش روی توسعه تجارت و برقراری ارتباطات مالی سخن گفت و تاکید کرد با همکاری و رایزنی مقامات دو کشور، راه‌های نقل و انتقال پول از طریق یوکو بانک هند برقرار می‌شود و به این ترتیب ایران می‌تواند برای خرید کالا و سرمایه‌گذاری در هند با استفاده از درآمدهای نفتی خود اقدام کند. ضمن این که با راه‌اندازی کانال مالی ایران و اروپا بخشی از درآمدهای حاصل از فروش نفت ایران به هند به شکل یورو در اختیار ایران قرار می‌گیرد.

چابهار نماد تجارت دو کشور ایران و هند

در ابتدای این همایش، معاون ‌بین‌الملل اتاق بازرگانی تهران به نقش هند در دوران تحریم‌های غرب علیه ایران اشاره کرد و گفت: روابط دیرینه و تاریخی ایران و هند در حوزه‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی، همواره ضامن توسعه و پایداری مناسبات تجاری دو کشور بوده است و حتی با شروع تحریم‌ها در دولت گذشته ایالات متحده آمریکا، این کشور همواره در کنار دولت و ملت ایران بود و با شروع تحریم‌های اخیر آمریکا نیز، هند هرگز تعامل با ایران را کنار نگذاشته است.

محمدرضا بختیاری، افزود: ایران نباید دلخوش به غرب برای عبور از تحریم‌های پیش رو باشد و احتمال بیشتری دارد که آنچه را می‌خواهیم، در شرق به دست آوریم و کشور هند در این زمینه جایگاه ویژه‌ای برای ایران دارد.

وی سپس به بندر چابهار و پیوند تجاری ایران و هند در این نقطه از کشور اشاره کرد و افزود: چابهار می‌تواند نقطه تعالی همکاری‌های اقتصادی و تجاری دو کشور باشد.

معاون بین‌الملل اتاق تهران با اشاره به معافیت کشور هند از تحریم خرید نفت ایران از سوی دولت ایالات متحده آمریکا، گفت: ما امیدواریم که در دوره تحریم‌ها، تجارت و تعاملات اقتصادی دو کشور ایران و هند محدود به برخی اقلام خاص نشود و به معنای واقعی، هند پنجره‌ای فراسوی تحریم‌ها برای اقتصاد ایران باشد. ایران نیز ‌می‌تواند، همان‌گونه تاکنون بوده، به عنوان کشور قابل اعتماد و اطمینان تامین‌کننده انرژی هند باشد. ایران قادر است بیش از 200 سال گاز مورد نیاز هند را تامین کند.

بختیاری در ادامه به تجار ایرانی که با بازار هند در همکاری هستند، این توصیه را کرد که با توجه به برخی اختلافات تجاری میان بازرگانان دو کشور، در قراردادهای تجاری میان دو طرف حتما مرکز داوری اتاق تهران را به عنوان نهاد قانونی رسیدگی‌کننده به اختلافات احتمالی بگنجانند.

دوستی پایدار ایران و هند

در ادامه این گردهمایی، دبیرکل اتاق تهران با اشاره به روابط دیرینه ایران و هند در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی عنوان کرد که از هزاران سال پیش، مردمانی از یک نسل، ریشه و نژاد، راهی غرب آسیا شدند. یک ملت در فلات ایران و ملتی دیگر در شبه قاره هند مستقر شدند.

بهمن عشقی با اشاره به تحولاتی که طی قرن‌های اخیر رخ داده و منجر به فراق جغرافیایی ایران و هند شده است، گفت: به‌رغم وقوع این تحولات، ایرانی‌ها و هندی‌ها همچنان خود را هم‌مرز و همسایه ‌می‌پندارند.

دبیرکل اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه هند اکنون به قدرتی بزرگ و فرامنطقه‌ای تبدیل شده است، ادامه داد: دو کشور ایران و هند ‌می‌توانند مکمل اقتصادی و سیاسی یکدیگر باشند. باید این نکته را مورد توجه قرار داد که هند نیز مانند چین نیازمند انرژی است و هرآنچه که دسترسی به انرژی ارزان را برای هند و چین با مانع مواجه کند، مهلک خواهد بود.

او با ابراز تاسف درباب اینکه به‌رغم ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود، ارزش مبادلات ایران و هند از مرز 15 میلیارد دلار فراتر نرفته است، افزود: هند در تحریم‌های گذشته در کنار ایران قرار گرفت و امروز نیز با وجود تحریم‌های گسترده آمریکا علیه ایران در کنار کشور ماست. هندی‌ها دوستان پایدار ما باقی خواهند ماند. امیدوارم در این روند، خرید نفت ایران توسط هند تداوم پیدا کند. کسانی که در شرایط کنونی در کنار ایران هستند، در آینده نیز ایران، آنان را در کنار خود خواهد داشت.

او با بیان اینکه ایران اکنون در صف مقدم مبارزات اقتصادی ترامپ قرار گرفته است، ادامه داد: تحریم‌های گسترده‌ای که این روزها علیه ایران اعمال شده است، علایمی از یک جنگ بزرگ اقتصادی علیه تمدن‌های بزرگ رو به رشد در خود دارد. البته تاریخ نشان داده که این تحریم‌ها نیز خواهد گذشت؛ مانند همه فراز و نشیب‌هایی که ایران و هند در طول قرن‌های گذشته با ظهور افرادی چون اسکندر مقدونی یا حضور امپراطوری بریتانیا در هند از سر گذرانده‌اند.

دبیرکل اتاق تهران با تاکید بر اینکه تحریم‌های کنونی، صرفا علیه ایران اعمال نخواهد شد گفت: هر دو کشور هند و ایران، استقلال‌طلب و آزادی‌خواه هستند و می‌خواهند خودشان برای خودشان تصمیم بگیرند. این در حالی است که با توجه به فشارهای شدید آمریکا مبنی بر اعمال سیاست‌هایش بر تصمیمات اقتصادی هند و ایران، هر دو کشور در یک فراز تاریخی قرار گرفته و باید از این گردنه پر پیچ و خم عبور کنند.

او گفت: ایران و هند جز در یک مقطع تاریخی، مناقشه دیگری با یکدیگر نداشته‌اند. ایران نقش ایجادکننده ثبات را ایفا کرده و به شبه‌قاره هند نیز همین نگاه را دارد. دنیا در مقابل فرهنگ و دموکراسی در هند سر تعظیم فرود ‌می‌آورد و این دموکراسی با همکاری ایران ‌می‌تواند آثار بزرگی نظیر آنچه در چابهار به وقوع پیوست، رقم بزند. چنانکه آمریکایی‌ها نیز با احتیاط در مورد چابهار تصمیم گرفتند و مدل چابهار ‌می‌تواند به مدل همکاری ایران و هند تبدیل شود.

او افزود: ایران ‌می‌تواند ارتباط لجستیکی هند را به شمال و شرق اروپا و جمهوری فدراتیو روسیه برقرار کند. در عین حال ایران مطمئن‌ترین راه تامین انرژی است. اگرچه ایجاد خط لوله صلح به حالت تعلیق درآمده، اما با پیگیری دولت‌های هند و پاکستان قابل اجراست.

بهمن عشقی با بیان اینکه فضای تحریم علیه ایران نه یک تهدید که یک فرصت است، ابراز امیدواری کرد که این نشست، نقطه تقویت همکاری ایران و هند و اتاق‌های تهران و دهلی‌نو برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های اقتصادی دو کشور باشد.

مثلث همکاری‌ها برای تسهیل مناسبات تجاری دو کشور

در ادامه همایش، رییس اداره امور هند در وزارت امور خارجه ایران، این نشست را به فال نیک گرفت و محور سخنان خود را بر روابط دیرینه تاریخی و فرهنگی دو کشور قرار داد.

محمدحسین بنی‌اسدی با اشاره به اینکه روابط ایران و هند به هزاران سال قبل برمی‌گردد گفت: زمانی که قدرت‌های کنونی در جهان هنوز سر بر نیاورده بودند، ایران و هند از تمدن و تاریخ بسیار قوی برخوردار بودند و سابقه مناسبات دو ملت به اندازه‌ای قوی و دیرینه است که به‌طور دقیق نمی‌توان شروع آن را مستند کرد.

بنی‌اسدی با اشاره به مشترکات فرهنگی دو کشور تصریح کرد: هر زمانی که ایران و هند همکاری داشته‌اند نتایج و پدیده‌های خوبی به‌وجود آمده است.

رییس اداره امور هند در وزارت امور خارجه، هند را اولین کشوری دانست که بعد از تحریم‌ها علیه ایران، مناسبات بانکی و مالی را با ایران امضاء کرد و به گفته وی اکنون دو کشور به دنبال اجرایی شدن این توافقات هستند. او ضمن ابراز اطمینان از اینکه همکاری تجار هند و ایران ‌می‌تواند کام تجارت دو کشور را شیرین کند، این پیشنهاد را مطرح کرد که با تشکیل مثلث همکاری‌ها میان اتاق بازرگانی تهران ، اداره امور هند در وزارت امور خارجه و سفارت هند، می‌توان علاوه بر تسهیل در روابط تجاری دو کشور، مناسبات کلان دو طرف را نیز هرس کرد.

وی در پایان از برگزاری جلسه‌ای در چابهار با حضور مقامات ایران، هند و افغانستان طی هفته آینده برای بسط و گسترش مناسبات اقتصادی میان این کشورها از طریق این بندر جنوبی ایران خبر داد.

بانک خصوصی ایرانی در هند شعبه می‌زند

مدیرکل آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت نیز در این همایش، با این توضیح که ایران با 15 کشور جهان در همسایگی قرار دارد، گفت: با توجه به نزدیکی بندر چابهار با بندر کاندلای گجرات هند که کمتر از هزار کیلومتر فاصله این دو بندر است، می‌توان ایران و هند را همسایه یکدیگر دانست.

سیدمجتبی موسویان با بیان اینکه هند از جمله اقتصادهای نوظهور در عصر کنونی است، افزود: این کشور در حال حاضر با نرخ رشد بالای اقتصادی به توسعه خود ادامه می‌دهد و ایران باید از نزدیکی با این کشور نهایت بهره را ببرد.

وی با اشاره به اینکه باید محصولات زیادی در سبد مبادلات تجاری دو کشور قرار گیرد، افزود: همان‌طور که صادرکنندگان چای و برنج از هند این امکان را دارند تا در مناقصات خرید این محصولات در ایران شرکت کنند، دولت هند نیز باید به صادرکنندگان کود اوره ایرانی نیز اجازه مشارکت در مناقصات این کشور را بدهد.

مدیرکل آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت سپس به ادامه همکاری‌های یوکو بانک هند با ایران در دوره تحریم‌های کنونی اشاره کرد و خبر داد: به زودی یکی از بانک‌های خصوصی ایران نیز در هند شعبه افتتاح می‌کند.

موسویان همچنین یکی از زمینه‌های گسترش همکاری‌های تجاری میان دو کشور را مبادلات تهاتری عنوان کرد و با اشاره به همکاری مشترک دو کشور در بندر چابهار، افزود: این بندر حتی ‌می‌تواند محلی باری همکاری‌های سه‌جانبه و چندجانبه با کشورهای همسایه از جمله کشورهای شمالی ایران باشد.

وی افزود: همکاری‌های اقتصادی دو کشور ایران و هند باید از تجارت صرف خارج شده و به سمت همکاری‌های مشترک و ایجاد شرکت‌های مشترک حرکت کند.

موسویان در پایان از تاسیس میز هند در سازمان توسعه تجارت ایران خبر داد و یادآور شد که تجار ایرانی می‌توانند برای ورود به بازار هند از این مرکز استفاده کنند.

وظیفه هند و ایران این است که ارزش مبادلات خود را ارتقا ببخشند

در ادامه این نشست، سوراب کومار، سفیر هند در ایران با نمایش اسلایدهایی، اقتصاد هند و وضعیت تجارت دو کشور را تشریح کرد.

او در ابتدا با بیان اینکه تنظیم قرارداد ترجیحی ایران و هند در مراحل نهایی قرار دارد، گفت: توافق برقراری قرارداد تجارت ترجیحی میان رهبران دو کشور صورت گرفته و باید با پیگیری مقامات دو طرف باید به سرانجام برسد.

کومار در ادامه با اشاره به اینکه گفته ‌می‌شود، نگرش ایران به هند، بیشتر فرهنگی است، بر این نکته تاکید کرد که هند نسبت به 10 سال گذشته بسیار تغییر کرده و می‌تواند فرصت‌های اقتصادی بسیاری برای ایران ایجاد کند. او سپس به تشریح اقتصاد هند پرداخت و گفت: هند با سرعت به سمت رشد حرکت ‌می‌کند و متوسط رشد اقتصادی آن طی سه سال گذشته، معدل 7.3 درصد بوده است و پیش‌بینی‌ها بر این است که این رقم به 7.6 درصد افزایش پیدا کند.

سفیر هند در ایران افزود: رتبه ششم تولید ناخالص داخلی از آن هند است و پیش‌بینی ‌می‌شود که کشور ما تا 10یا 15 سال آینده به یکی از سه قدرت اقتصادی در جهان تبدیل شود. اکنون رتبه هند در شاخص سهولت کسب و کار با 23 پله صعود به 77 رسیده است و دولت هند هم‌چنان به دنبال بهبود و تسهیل بیشتر فرآیند‌های کسب و کار است.

او با اشاره به اینکه 26 درصد کالاهای عمده صادراتی هند، کالا و خدمات فنی و مهندسی است، ادامه داد: سهم این اقلام در سبد صادراتی هند به ایران اندک است و ایران در ردیف 29 مقاصد صادراتی هند قرار دارد. اغلب صادرات ما به دبی در امارات متحده عربی است. اما ایران ‌می‌تواند جایگاه خود را ارتقا ببخشد. در حوزه واردات کالا و خدمات به هند اما، ایران در جایگاه یازدهم کشورهای صادرکننده به هند قرار دارد. هند از ایران، نفت زیادی ‌می‌خرد. اما تجارت کالاهای غیرنفتی ایران و هند چشمگیر نیست.

کومار با بیان اینکه تجارت هند با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بالاست افزود: وظیفه هند و ایران این است که ارزش مبادلات خود را افزایش دهند. برای تجارت کالاهایی که مشمول تحریم نیستند، مکانیزم روپیه با عاملیت یوکوبانک طراحی شده است. من به یوکوبانک اعلام کرده‌ام که اگرچه صرفا یک بانک است اما باید در جهت توسعه تجارت ایران و هند نیز فعالیت کند. اکنون تجارت شامل تحریم‌های ثانویه آزاد است و ما برای تنوع بخشیدن به سبد تجارت دو کشور فرصت داریم. مکانیزم روپیه، چنین است که پول حاصل از فروش نفت در یوکوبانک نگهداری ‌می‌شود. هند روزانه 300 هزار بشکه از ایران نفت خریداری ‌می‌کند و ارزش آن با احتساب نفت 60 دلاری حدود 540 میلیون دلار در سال خواهد بود. این پول ایران است و ما ‌نمی‌توانیم بگوییم، آن را برای چه هدفی مورد استفاده قرار دهید. البته زمانی که کانال مبادلات پولی اروپا موسوم به SPV راه‌اندازی شود، این پول قابل انتقال به مکان‌های دیگر است. برابر برنامه‌ریزی‌ها مشکلات مکانیزم روپیه تا 10 تا 15 روز آینده برطرف ‌می‌شود.

او کالا و خدمات فنی و مهندسی و دارو را یکی از زمینه‌های مناسب توسعه همکاری دو کشور عنوان کرد و گفت: بیشترین کارخانجات تولید دارو در خارج از آمریکا که دارای تاییدیه FDA را دارا هستند، متعلق به هند است و 2633 محصول در این حوزه توسط FDA مورد تایید قرار گرفته و اکنون به آمریکا صادر ‌می‌شود.

کومار در بخش دیگری از سخنانش گفت: یک مساله در مورد یوکوبانک وجود دارد و آن این است که پولی که برای نفت ایران پرداخت ‌می‌شود به حساب ایران ‌نمی‌رود. در هند وقتی پولی به روپیه باشد، شامل مالیات ‌می‌شود. اکنون بانک مرکزی ایران باید این مساله را حل کند. من برای حل این مساله با مقامات ایران در ارتباط هستم. مبادلات ایران در دو حوزه دارو و کودهای کشاورزی نباید دچار مشکل شود.

قرارداد تجارت ترجیحی دو کشور در حال نهایی شدن است

سفیر هند در تهران همچنین در خصوص تسهیل صدور ویزای این کشور برای تجار ایرانی، گفت: در حال حاضر صدور ویزا برای بازرگانان ایرانی با سرعت قابل انجام است و فعالان اقتصادی می‌توانند بدون مراجعه حضوری به سفارت هند در تهران و به صورت آنلاین درخواست ویزا کنند.

وی افزود: تجار هند نیز قادر هستند تا به صورت آنلاین درخواست ویزا برای ایران داشته باشند و این در حالی است که طبق توافق دولت‌های دو کشور، مهر ویزای ایران در پاسپورت تجار هندی نخواهد خورد.

سوراب کومار با اشاره به اینکه مطالعاتی در سفارت هند در تهران روی فرصت‌های تجاری دو کشور ایران و هند صورت گرفته و کالاهای قابل تبادل میان دو کشور شناسایی شده است، افزود: قرارداد تجارت ترجیحی و قرارداد دو جانبه ‌سرمایه‌گذاری مشترک میان دو کشور در حال نهایی شدن است.

در ادامه این نشست فعالان اقتصادی و اعضای اتاق بازرگانی تهران سوالاتی از سفیر هند، دبیرکل اتاق تهران، رئیس اداره امور هند در وزارت خارجه و مدیرکل آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت درباره مشکلات و موانعی که در تجارت خود را هند دارند بیان کردند که به تفصیل از سوی سخنرانان پاسخ داده شد.

در این نشست هم‌چنین از سوراب کومار سفیر هند در ایران که دوره چهارساله‌اش به پایان رسیده است، تقدیر شد. سوراب کومار در روزهای آتی ایران را ترک می‌کند و برای ادامه ماموریت خود به سفارت هند در کشور میانمار می‌رود. به این ترتیب هندوستان باید به زودی سفیر تازه‌ای برای حضور و فعالیت در تهران به وزارت امور خارجه معرفی کند. سوراب کومار از سفرای فعال در حوزه اقتصادی و توسعه روابط تجاری ایران و هند بود که بارها و بارها در نشست‌های مختلف در اتاق بازرگانی تهران حضور یافت.

منبع: اتاق تهران

هند در سالهای اخیر در تلاش برای دستیابی به منافع اقتصادی بیشتر در جهان بشدت رقابتی امروز و همچنین عقب نماندن از چین که با انجام طرح های متعدد به بسط نفوذ خود در منطقه اقدام کرده است توجه ویژه ای به آسیای میانه هم به عنوان یک بازار گسترده و هم مسیر دسترسی به اروپا دارد.

سفر اخیر 'شوکت میرضیایف' رئیس جمهوری ازبکستان به هند، سفر 'رام ناث کوویند' رئیس جمهور هند به تاجیکستان و همچنین سفر سال آینده نورسلطان نظربایف رئیس جمهور قزاقستان به هند، نشان از درک عمیق هند از اهمیت ژئوپولتیک، پتانسیل اقتصادی بالای آسیای میانه و عزم راسخ هند برای حضور بی چون چرایش در این منطقه است.
آسیای میانه از اهمیت بالایی در سیاست خارجی هند برخوردار است. در اظهار نظری، سوشما سواراج وزیر امور خارجه هند با تکرار مشترکات فرهنگی و تاریخی هند و آسیای میانه گفت: دو کشور هند و ازبکستان ارزشهای فرهنگی و خانوادگی یکسانی دارند.
میرضیایف در جریان سفرش به هند از این کشور خواست تا در توسعه خط آهن به افغانستان همکاری کند. این خط آهن استراتژیک 650 کیلومتری، قرار است شهرهای مزارشریف و هرات را به هم متصل کند و میتواند تا کابل نیز توسعه یابد. کریدور ترانزیتی هند- ایران- افغانستان- آسیای میانه- روسیه و اروپا پروژه ای 100 درصد سودمند برای هند خواهد بود زیرا این کوریدور، رقیبی برای کریدور ترانزیتی چین پاکستان خواهد بود. ازبکستان پیشتر مبلغ 500 میلیون دلار در این پروژه سرمایه گذاری کرده است. هند هم در حال توسعه بندر چابهار در ایران و اتوبان زرنج-دلارام در افغانستان است که همگی این پروژه ها به دسترسی هند به اسیای میانه کمک شایانی میکند.
ازبکستان از حضور بیشتر هند در آسیای میانه سود خواهد برد و خواهان تقسیم این سود با افغانستان است چرا که توسعه افغانستان به معنی افزایش امنیت و رشد اقتصادی تاجیکستان خواهد بود. در دیدار کوویند رئیس جمهور هند از تاجیکستان موضوع اصلی بحث افزایش همکاریهای دفاعی دوکشور در مقابله با افراطی گری و تروریسم بود.همچنین به توسعه ساخت وساز در تاجیکستان هم اشاره شد. هند مصصم است که تولید برق از انرژی خورشیدی در تاجیکستان را افزایش دهد و دو کشور امیدوارند تا با توسعه بندر چابهار و توافق عشق آباد بتوانند به توسعه اقتصادی خود بیافزایند. رویکرد تقویت روابط دوکشور از طریق گسترش فرهنگ و رویکردی خوب به مذاق دولت هند آمده است. در ازبکستان هم پیشرفت قابل توجهی در توسعه فرهنگی هند و مخصوصا سینمای این کشور بالیوود انجام شده است و مردم این کشور با زوایای گسترده این سینما آشنا هستند.
به نظر میرسد هند رویکرد استفاده از فرهنگ برای افزایش مناسبات را نسبت به تاجیکستان اتخاذ کند با این تفاوت که بجای سینما از در شعر و ادب با این کشور وارد تعامل شود. هند با وجود رابطه 25 سال با تاجیکستان، تجارتی فقط به ارزش 323 میلیون دلار دارد.البته نباید قدرت امروز هند و عزمش برای مقابله با گسترش چین در منطقه را نادیده گرفت. آسیای میانه به جهت پتانسیل بالای اقتصادی مورد توجه ویژه قدرتهای جهانی از جمله هند قرار گرفته است.بازاری که میتواند رشد اقتصاد هند را تضمین کند. این منطقه به سرعت در حال پیوستن به بازارهای بین المللی برای تولید و تحویل منابع خام و گسترش امکاناتش برای پیوستن به راه آهن ترانزیت اورآسیایی است.
هند در راستای برنامه گسترده خود برای تقویت حضور در آسیای میانه با هدف ایجاد محدودیت برای چین، با ازبکستان برای تقویت ثبات در افغانستان همکاری می کند. روزنامه 'تایمز او ایندیا' در روز سه شنبه دهم مهر اعلام کرد، توافقی دراین باره به هنگام ملاقات نارندرا مودی نخست وزیر هند با شوکت میرزایف رییس جمهوری ازبکستان در دهلی نو حاصل شد. نخست وزیر هند پس از دیدار خود با رییس جمهوری ازبکستان خطاب به خبرنگاران گفت: هند و ازبکستان هر دو خواهان یک محیط خارجی امن و با ثبات هستند. ما از اقدامات ازبکستان در حفظ صلح و ثبات منطقه ای تشکر می کنیم. هند و ازبکستان هر دو خواهان یک افغانستان دموکراتیک، با ثبات، امن و رو به رشد هستند.
مودی همچنین اعلام کرد که هند یک خط اعتباری به ارزش 200 میلیون دلار برای ساخت خانه های اقتصادی و سایر پروژه های زیرساختی اجتماعی در ازبکستان در نظر می گیرد.
ازبکستان نیز اعلام کرد که حاضر است به کریدور حمل و نقل شمال و جنوب بپیوندد.
هر دو کشور اعلام کردند که مذاکرات برای توافق تجاری ترجیحی میان هند و ازبکستان را به زودی آغاز خواهند کرد. در همین حال، هند از تلاش های ازبکستان برای به عضویت درآمدن هند در قرارداد عشق آباد تشکر کرد.
هند و ازبکستان در یک بیانیه مشترک بر حمایت خود از اقدامات دولت و مردم افغانستان جهت دستیابی به یک صلح و ثبات واقعی با رهبری افغانستان تاکید کردند.
به گزارش ایرنا، منطقه آسیای مرکزی پس از فروپاشی شوروی به ویژه پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر و همچنین با توجه به ویژگیهای داخلی و جغرافیایی محلی برای عرصه رقابت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای شده است.
از جمله این کشورها می توان از چین، آمریکا، روسیه، هند، ترکیه و حتی عربستان سعودی، امارت متحده عربی و رژیم صهیونیستی نام برد که هر یک به فراخور اهداف راهبردی و بلند مدت خود، برنامه ریزی های خاصی را برای نفوذ هرچه بیشتر در این منطقه انجام داده اند.
آسیای میانه از یک سو به سبب تامین بخشی از انرژی مصرفی جهان از اهمیت جغرافیایی، ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی خاصی برخوردار است و از طرف دیگر با جمعیت چند صد میلیونی خود هم به عنوان بازار مصرف و هم تأمین‌کننده مواد اولیه نقش های حیاتی برای قدرت هایی که به آنها چشم دوخته اند، اهمیت خاص دارد. بازی بزرگ و جدید، آمریکا، چین و هند و روسیه و کشورهای کوچکتر فرامنطقه ای در منطقه آسیای مرکزی امروزه این منطقه را به میدان اصلی رقابت هایی شبیه به رقابت های امپریالیستی قرن نوزدهمی تبدیل کرده است.
هند نیز به عنوان یک بازیگر فرا منطقه ای ازجمله کشورهایی است که به علت وجود انرژی و بازار پررونق تجاری آسیای مرکزی به آن چشم دوخته است؛ علت هایی که توجیه گر حضور دیگر قدرت در این منطقه نیز هست.
هند برخلاف چین، به شدت تلاش می کند راه خود را برای نفوذ در این منطقه از جهان به طور خاص از طریق راه اندازی گذرگاه راه دریایی و راه آهن سراسری با عنوان 'دالان بین المللی حمل و نقل شمال-جنوب' باز کند.
به همین منظور سوشما سواراج، وزیر امور خارجه هند اوایل ماه آوریل (اواسط فروردین) در سفری که به باکو پایتخت آذربایجان کشور نفت خیز منطقه آسیای میانه و قفقاز داشت موضوع راه اندازی این دالان راهبردی را با مقامات آن کشور در میان گذاشت و آنها را از همه ابعاد اهمیت این طرح آگاه ساخت و باز هم به همین دلیل هم بود که اِلمار ممدیاروف، همتای آذری او عنوان کرد که اجرای این طرح می تواند موجب کاستن از 30 تا 40 درصد هزینه های حمل و نقل منطقه برای کل کشورهای منطقه باشد.
هند در حال حاضر در تلاش است از چین که با ایجاد یک کمربند ارتباطی ریلی به منابع معدنی و ثروت هیدروکربوری عظیم منطقه و همچنین بازار بسیار وسوسه انگیز آن دست یافته است عقب نماند بنابراین برنامه هایی برای گسترش همکاری ها با ازبکستان در دست اقدام دارد.
هرچند قزاقستان از متحدان قدیمی هند در منطقه در زمینه تجارت نفت و اورانیوم به شمار می رود اما اکنون دهلی نو در صدد است تسهیلات ویژه ای همانند ایجاد مناطق اقتصادی ویژه در اختیارفعالان اقتصادی هندی قرار دهد تا آنها با اجرای طرح های مختلف در زمینه های تجارت، دفاعی و مقابله با تروریسم زمینه های حضور هند در ازبکستان و به تبع آن منطقه را فزایش دهند.
دسترسی هند به این منطقه البته در وهله اول بیشتر از طریق افغانستان خواهد بود.
در این بین شوکت میرزایف رییس جمهور ازبکستان نیز از حضور هند در ازبکستان و در منطقه استقبال کرده و آنرا عاملی برای مقابله با حضور سنگین چین که ممکن است در درازمدت تهدیدات امنیتی و شاید بی ثباتی برای این کشورها در پی داشته باشد دانسته است.
با توجه به منابع بسیار غنی انرژی در منطقه اوراسیا و آسیای مرکزی، حضور در منطقه می تواند جوابگوی بخشی از نیازهای هند که همیشه تشنه انرژی است باشد.
البته هند مجبور است قبل از انجام پروژه های نفت و گاز در این منطقه از جمله در قزاقستان به رقابت با قدیمی ترین قدرت خارجی جاضر در منطقه یعنی روسیه نیز بیاندیشد.

منبع: ایرنا

سفیر هند، در حالی که آخرین روزهای سفارتش در ایران را می‌گذراند، برای گفت‌وگو و تبادل‌نظر با بخش خصوصی ایران با مسعود خوانساری، رئیس اتاق تهران دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار که در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران برگزار شد، طرفین مساله مهم چگونگی مبادلات و مکانیسم‌های تدوین‌شده برای انجام مراودات تجاری در دوره تحریم را بررسی و در این رابطه اظهارنظر کردند.

 در آغاز این دیدار، رئیس اتاق بازرگانی تهران با اشاره به این که در دوره تحریم‌های یکجانبه و خصمانه آمریکا علیه ایران، دریچه‌های تازه‌ای برای همکاری بین ایران و هندوستان باز شده است، تاکید کرد که دو کشور باید تمرکزی جدی روی همکاری‌های بانکی و مالی داشته باشند.

مسعود خوانساری با اشاره به معافیت‌هایی که شامل خرید نفت از ایران برای هند و توسعه بندر چابهار با سرمایه‌گذاری شرکت‌های هندی شده است، گفت: دو طرف باید برای حداکثر استفاده از این فرصت‌ها متمرکز شوند و همکاری کنند. درست است که تحریم‌ها برای ما مشکلات زیادی ایجاد می‌کند اما این فرصت را هم دارد که بتوانیم از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های غافل‌مانده کنونی بیشتر بهره ببریم.

او افزود: هند برای خرید نفت از ایران هم شامل معافیت‌هایی شده است که در این مورد باید مکانیسمی تدوین شود که بتوان از طریق آن مبادله کالا، انتقال پول نفت به ایران، سرمایه‌گذاری یا شرایط مبادله با طرف سوم دیده شود. هم‌چنین باید مشخص شود که پول نفت ایران چگونه و به چه میزانی به ایران بازمی‌گردد و خرید کالا از هند چه وضعیتی خواهد داشت.

رئیس اتاق تهران ادامه داد: اتاق تهران مطالعاتی در مورد کشورهای منطقه و شرکای تجاری برای توسعه روابط اقتصادی انجام می‌دهد که این مطالعه روی هند هم در حال انجام است. ما باید بدانیم چه نیازهایی را و به چه میزان می‌توانیم از هند تامین کنیم و در مقابل چه کالاها و خدماتی را می‌توانیم به بازار بزرگ هند صادر کنیم.

مسعود خوانساری در پایان سخنان خود بر لزوم توسعه همکاری‌های اقتصادی دوجانبه ایران و هند تاکید و برای سفیر هند در ماموریت‌ کاری‌اش پس از ترک تهران، آرزوی موفقیت کرد.

کانال مالی بین ایران و هند، راه مبادلات را هموار می‌کند

سفیر هند نیز در این دیدار و در ابتدای سخنان خود، گزارشی با موضوع کالاهایی که ایران می‌تواند از هند تامین کند، به رئیس اتاق تهران تقدیم کرد. سوراب کومار، با اشاره به تفکیک‌هایی که در این مطالعه در مورد ارزش کالاهای صادراتی صورت گرفته است، افزود: این گزارش که در سفارت هند تدوین شده است، کالاها براساس ارزش دلاری طبقه‌بندی شده است و تاکنون 1000 قلم کالای مشترک در بین کالاهای صادراتی هند و نیازهای وارداتی ایران احصا شده است که می‌تواند زمینه همکاری و مبادله بین دو طرف باشد

کومار افزود: چندی پیش مقامات بانک مرکزی ایران سفری به هند داشتند که در این سفر، گفت‌وگوهای خوب و تعاملات سازنده‌ای برای روشن شدن شیوه همکاری دو طرف صورت گرفت. خوشبختانه مبادله بر مبنای پول دو کشور، به یک مکانیسم روشن و شفاف تبدیل شده است و ایران می‌تواند علاوه بر صادرات نفت و کالاهای غیرنفتی، بخشی از نیازهای مهم خود را با روپیه از هند تامین کند.

سفیر هند توضیح داد که برابر معافیت موجود از خرید نفت، این کشور می‌تواند در شش ماه آینده روزانه معادل 300 هزار بشکه نفت از ایران بخرد که نیمی از پول حاصل از این فروش به ارز محلی روپیه به حساب بانک‌های ایران نزد بانک‌های هندی واریز می‌شود که ایران می‌تواند با آن تمامی نیازهای خود از کالاهای اساسی چون غذا و دارو گرفته تا کالاهای موردنیاز دیگر را، به شرط این که مشمول تحریم نباشند، از هند بخرد. این پول هم‌چنین می‌تواند از طریق سفارت ایران در هند یا دانشجویان ایرانی در حال تحصیل در دانشگاه‌های هند مورد استفاده قرار گیرد یا توسط شرکت‌های ایرانی در هند سرمایه‌گذاری شود.

او افزود: نیم باقی مانده دیگر نیز می‌تواند به یورو یا ارزهای دیگر تبدیل شود و ایران می‌تواند آن را برداشت و انتقال دهد. البته برای انتقال این پول باید مکانیسمی دیده شود که در صورت وجود آن، انتقال به خارج از هند ممکن خواهد بود.

سفیر هند در ایران هم‌چنین در مورد محدودیت‌های موجود بر سر راه خرید کالا از هند یا همکاری شرکت‌های هندی با ایران گفت: من به دقت قوانین و مقررات تحریمی خزانه‌داری ایالات متحده را مطالعه کرده‌ام. قاعدتاً نباید هیچ مشکلی برای همکاری کالاهای غیرتحریمی از جمله دارو و غذا پیش بیاید. ضمن این که حتی تراکنش‌های مالی مربوط به خرید غذا و دارو باید از تحریم معاف باشد.

او افزود: هم‌چنین تمامی کالاهایی که به طور مشخص مشمول تحریم نباشد، بین دو کشور قابل مبادله است. شاید برخی شرکت‌های بزرگ هندی که در آمریکا بازار یا فعالیت دارند، تمایلی به همکاری در حال حاضر نداشته باشند اما بخش عمده شرکت‌های هندی آماده و علاقمند به همکاری و مشارکت با ایران هستند.

سوراب کومار مقررات داخلی هند از جمله مالیات بر ارزش افزوده بالا برای کالای وارداتی را مساله مهمی در راه مبادله با شریک سوم یا خرید کالا از یک کشور دیگر توسط هند و صادرات مجدد آن به ایران خواند و اعلام کرد احتمالاً نرخ‌های مالیات و عوارض بالا، انگیزه‌ای برای این کار باقی نمی‌گذارد.

سفیر هند وجود کانال مالی در رابطه تجاری بین ایران و هند را مهم‌ترین انگیزه و راهکار برای توسعه روابط خواند و گفت: با وجود این کانال می‌توان حجم بالایی از مبادلات کالایی را بین دو کشور انجام داد.

منبع: اتاق تهران

رییس اتاق بازرگانی ایران و هند گفت: متاسفانه دولت هر وقت نیاز دارد به یاد بخش خصوصی می‌افتد، در دوره قبل که ما تحریم شدیم گفتند بخش خصوصی نفت بفروشد اما بعد از لغو تحریم‌ها دوباره خودشان آمدند و زمام کار را در دست گرفتند حالا با اعمال تحریم‌های جدید دوباره آقایان یاد بخش خصوصی افتاده‌اند.‏

ابراهیم جمیلی در گفت‌وگو با ایلنا در خصوص فروش نفت توسط بخش خصوصی گفت: من با فلسفه این که بخش خصوصی وارد مقوله فروش نفت شود موافق هستم اما مهم این است که ابتدا اهلیت طرف احراز شود تا قضایای بابک زنجانی تکرار نشود.‏
رییس اتاق بازرگانی ایران و هند یادآور شد: این بخش از اقتصاد ظرفیت بالایی برای سوء استفاده، رانت و فساد دارد و کسی که وارد این حوزه می‌شود باید آنقدر به وی اطمینان داشت که خیالمان از بابت برگشت پول نفت راحت باشد و یا اینکه آن پول را تبدیل به کالا نکند که ما مجبور به قبول آن شویم.‏
وی اظهار داشت: متاسفانه دولت هر وقت نیاز دارد به یاد بخش خصوصی می‌افتد، در دوره قبل که ما تحریم شدیم گفتند بخش خصوصی نفت بفروشد اما بعد از لغو تحریم‌ها دوباره خودشان آمدند و زمام کار را در دست گرفتند حالا با اعمال تحریم‌های جدید دوباره آقایان یاد بخش خصوصی افتاده‌اند.‏
رییس اتاق بازرگانی ایران و هند همچنین در انتقاد از سیاست‌های صادراتی دولت گفت: هر موقع که قیمت نفت بالا است و دولت می‌تواند آن را بفروشد اصلا به صادرات غیر نفتی اهمیت نمی‌دهد اما هر وقت بازار خراب شد همه مسوولین حرف از تقویت صادرات غیر نفتی می‌کنند.‏
وی در خصوص پیمان سپاری ارزی و اجبار بازرگانان برای دادن تعهد مبنی بر بازگشت ارز به کشور گفت: پیمان سپاری قبلا تجربه شده است و نشان داد که مشکلات صادرات با این سیاست بیشتر می‌شود. ما این راه را یک بار طی کردیم و متاسفانه داریم دوباره همان اشتباه قبلی را تکرار می‌کنیم.‏
وی افزود: ما موافق بازگشت ارز به داخل کشور هستیم اما این روش‌ها ناکارآمد هستند و در صورت ادامه وضع موجود در آینده نه صادراتی خواهیم داشت و نه پولی به کشور باز می‌گردد.‏

منبع: جهان اقتصاد

نمایندگان ایران، روسیه و هند در نشست سه جانبه بنیاد روسکی میر به بررسی، بحث و تبادل نظر در خصوص تهدیدات جهان امروز و مشکلات همکاری های منطقه ای پرداختند.

نمایندگان ایران، روسیه و هند در نشست سه جانبه بنیاد روسکی میر به بررسی، بحث و تبادل نظر در خصوص تهدیدات جهان امروز و مشکلات همکاری های منطقه ای پرداختند.

مهدی سنایی سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه، در آغاز این نشست اظهار داشت: مشارکت سه کشور در طرح های منطقه ای و توسعه همکاری ها در چارچوب دوجانبه و سه جانبه، بیش از هر زمانی اهمیت یافته است.

وی خاطرنشان کرد: موضوعاتی همچون سازمان همکاری شانگهای، راهگذر بین المللی شمال - جنوب و طرح انتقال گاز ایران به هند با مشارکت پاکستان و روسیه، از طرح های منطقه ای مهم برای سه کشور است.

سنایی افزود: طرح هایی وجود دارد که سه کشور ایران، روسیه و هند در آن مشارکت دارند.

سفیر ایران همچنین گفت: دو اجلاس سران ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان در باکو و تهران برگزار شده است که در آن راهگذر بین المللی شمال - جنوب مورد بررسی قرار گرفت.

سنایی راهگذر شمال-جنوب را برای ایران و روسیه مهم خواند و افزود: مطمئنم مشارکت هند در این راهگذر نیز برای دولت این کشور اهمیت فراوانی خواهد داشت.

سفیر ایران در روسیه در ادامه سخنان خود به امضای موافقتنامه هایی بین ایران و روسیه در تسهیل صدور روادید اشاره کرد و افزود: چنین موافقتنامه هایی را هند در گذشته امضا کرده است.

وی افزود: نشست سه جانبه می تواند فرصت مناسبی برای گفت وگو درباره همکاری های مشترک سه کشور در موضوعاتی همچون مبارزه با تروریسم، تبهکاری فراملی و قاچاق مواد مخدر از افغانستان باشد.

محمد کاظم سجادپور رئیس مرکز پژوهش های سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه ایران هم در نشست کارشناسان در مسکو گفت: تجزیه و تحلیل جزء اصلی برای اقدام است و آنالیز بی‌کیفیت، منجر به سیاست بد می‌شود.  

وی با بیان اینکه فضای این بحث غیررسمی است، خاطرنشان کرد: اهدافی که از برگزاری این نشست دنبال می شود، غیردیپلماتیک است.

سجادپور همچنین به همکاری ایران و روسیه ازجمله در مساله سوریه اشاره کرد و گفت: این همکاری نتایج مطلوبی برای دو کشور داشته است.  

منبع: خبرگزاری دانشجو

یک روزنامه هندی روز شنبه به نقل از یک مقام بلند پایه این کشور نوشت که دهلی نو و تهران جهت مقابله با تاثیرات دور جدید تحریم های آمریکا علیه ایران که از 4 نوامبر (13 آبان) آغاز می شود در انجام پروژه بندر چابهار از مکانسیم روپیه - ریال استفاده خواهند کرد.

روزنامه هندو بیزینس لاین از قول گوپال کریشنا معاون وزیر کشتیرانی و جاده های هند نوشت که هند در حال تلاش برای استفاده از مکانیسم روپیه-ریال در بندر چابهار می باشد بطوریکه ضمانت ها با استفاده از ارز روپیه صادر و دلار و یا یورو کنار گذاشته می شوند.

به نوشته این روزنامه، این مساله در طول سفر محمد راستاد معاون وزیر و رییس شرکت بنادر دریایی ایران به دهلی نو در هفته گذشته مورد بررسی قرار گرفت.

این روزنامه با اشاره به اینکه تصمیم برای استفاده از مکانیسم روپیه- ریال نشان دهنده علاقه مندی هند به ادامه پروژه چابهار حتی در صورت شکست تلاش های دهلی نو برای کسب معافیت از تحریم های آمریکا علیه ایران می باشد، خاطرنشان کرد که تلاش های هند برای اجرایی کردن فاز اول بندر چابهار به دلیل چالش های بانکی ناشی از تحریم های جدید آمریکا علیه ایران با مشکل روبرو شده است.

این در حالیست که به نوشته این روزنامه، 'شرکت بین المللی بنادر هند'تا زمانی که یک پیمانکار هندی برای مدیریت، عملیاتی سازی و نگه داری بندر چابهار تعیین شود، به صورت موقت (18 ماه) شرکت خدمات بنادر کاوه در ایران را به عنوان همکار خود در این بندر معرفی کرده است.

یک مقام هندی که نامش از سوی 'هندو بیزنس لاین' ذکر نشده است نیز گفت: شرکت کاوه به نمایندگی هند عملیات در بندر چابهار را آغاز خواهد کرد و ما پرداخت های لازم را به این شرکت منتقل خواهیم کرد هر چند در حال حاضر به دلیل مشکلات بانکی، آمادگی لازم را نداریم. امکان انتقال پول از طریق بانک ها با مشکل روبرو شده است بنابراین اگر این مساله حل نشود، آغاز عملیات های چابهار بدون امکان انتقال بودجه، عملی نیست.
آرون کومار گوپتا رییس 'شرکت بین المللی بنادر هند' نیز گفت: استفاده از مکانیسم روپیه-ریال تنها راه حل موجود است. به جای استفاده از دلار یا یورو، تمام پرداخت ها به طرف ایرانی با استفاده از ارز روپیه انجام خواهد شد و به همین منظور یک تیم از شرکت بنادر هند در چند روز آینده به ایران سفر خواهد کرد.

وی تاکید کرد:ما قصد داریم با وجود تحریم ها، پروژه بندر چابهار را تکمیل کنیم.
در همین حال نیتین گادکاری وزیر کشتیرانی هند نیز اخیرا در سخنانی بر اهمیت راهبردی بندر چابهار برای هند تاکید کرد و گفت: دولت هند در حال ساخت یک بندر بزرگ در چابهار است. فاصله میان دو شهر مومبای تا دهلی بیشتر از فاصله میان چابهار و بندر کاندلا است. در دو یا سه ماه آینده ما بندر چابهار را عملیاتی خواهیم کرد. گاز و نفت با قیمتی ارزان تر در بندر چابهار در دسترس خواهند بود. اما به دلیل شرایط بین المللی و موانع موجود ما برای اجرایی کردن این پروژه با مشکل روبرو شده ایم. شرکت ها می توانند در چابهار اوره تولید کنند و آنها را به بندر کاندلا ارسال نمایند و هزینه ها را تا 40 درصد کاهش دهند.

دولت هند به دلیل مراودات نفتی گسترده و همکارهای اقتصادی متعدد با ایران نگران تاثیر پذیری منافع خود از تحریم های آمریکا علیه ایران می باشد. بخشی از تحریم های آمریکا علیه ایران در تاریخ 6 ماه اوت (15 مرداد) اجرایی شدند درحالی که تحریم های ایران در بخش انرژی در چهارم ماه نوامبر (13 آبان) به اجرا گذاشته می شوند.
بندر چابهار که در دریای عمان قرار گرفته است دسترسی هند به افغانستان از طریق دریا را آسان می کند. دولت هند متعهد به سرمایه گذاری 500 میلیون دلاری برای توسعه چابهار و همچنین سرمایه گذاری 1.5 میلیارد دلاری برای ساخت مجموعه ای از جاده ها و راه آهن شده است.

سال گذشته هند دو محموله گندم را از طریق بندر چابهار به افغانستان صادر کرد. این اقدام با هدف اثبات اعتبار این مسیر و گسترش ورود محموله های جهانی پیش از فعال شدن کامل بندر چابهار انجام شد.
بندر چابهار که در استان سیستان و بلوچستان واقع در سواحل جنوبی ایران قرار دارد، راه دسترسی هند به چهار شهر در افغانستان را نیز فراهم خواهد کرد.

فاز اول این بندر در ماه دسامبر(آذر) سال گذشته با حضور حسن روحانی رئیس جمهور ایران و نمایندگانی از هند و سایر کشور های منطقه افتتاح شد.

بندر چابهار یک موفقیت در روابط هند و ایران است و پس از عملیاتی شدن آن، تحولات زیادی پیرامون این بندر اتفاق افتاده و بر اساس خبر های منتشر شده ترافیک باری از بندر کراچی به چابهار منتقل شده است.
بندر چابهار هزینه های حمل و نقل و زمان برای صادرات کالاهای هند را به یک سوم کاهش می دهد.

منبع: میزان